W roku 1902 genialny pisarz Emil Zola wydrukował w dzienniku paryzkim „Aurorre“ ostatni swój utwór p. t. Prawda (Verite), osnuty na wszechświatowego rozgłosu procesach kapitana Dreyfusa. Jednocześnie z ukazaniem się tej opowieści, rozpoczął druk jej polskiego przekładu „Przegląd Tygodniowy“ — lecz skutkiem zakazu zmuszony został przerwać dalszą publikacyę. Znakomity autor z patryotyzmem jemu właściwym, unikając pamfletu, akcyę swej opowieści nie prowadził w sferze armii, ale ją przeniósł w stosunki szkolnictwa francuzkiego, na tle walki szkół kongregacyjnych ze szkołą świecką. Ta okoliczność jest dla mnie, jako wydawcy, nader ważną, gdyż obecne stosunki polskiego szkolnictwa są bardzo podobne do ówczesnych francuzkich. Dziś kler katolicki w Królestwie usiłuje, za wszelką cenę, zagarnąć polskie szkoły prywatne
