bec Metellusa a wyzywająco w stosunku do senatu rzymskiego, że wreszcie tradycja przychylna programowi popularów i osobie Caesara wytknęła to postępowanie Pompeiusa. Dla wielbicieli zatem reprezentanta programu optvmacko-konserwatywnego z lat pięćdziesiątych (a więc z okresu narastającego nowego konfliktu) wymagał jego portret retuszu; dokonali go autorzy związani z osobą Pompeiusa; oni też byli źródłem dla Appiana a także dla Liviusa.
Krwawy dramat hiszpański przed swym epilogiem ukazuję scenę, która przejmuje nas uczuciem żalu i odrazy, — żalu nad podstępnie zgładzonym Sertoriusem, odrazy do zbrodniczego wodza lepidanów — Perperny.
Tezie o porozumieniu Pompeiusa i Perperny pozornie zaprzecza przebieg wypadków po śmierci Sertoriusa. Słyszymy o walce Perperny i o jego klęsce, a jednak zdaniem moim opór Perperny stanowi konsekwencję zmiany w polityce Pompeiusa, który po znakomitym osłabieniu lepidańczyków uznał, że Perperna nie stanowi już godnego sojusznika dla sprawy; można było przeprowadzić ją samemu.
Perperna ponosi klęskę. W ogromnej mierze wpływa na to zniechęcenie się Iberyjczyków do dalszej walki po śmierci Sertoriusa. Ujęty przez wojska Pompeiusa oświadcza ponoć głośno Perperna, że ma wiele jeszcze do powiedzenia o wojnie domowej; i tu oddajmy głos Appianowi (Έμφ. I 115): ειλϰον... βοωντα πολλα μηνύσειν τω Πομπηίω περί της εν Ρώμη ατάσεως ελεγε δε είτε άληϑεύων ειϑ ινα σωος αχϑείη προς αυτον ο δε προπεμφας απέϰτεινεν αυτον, πριν ες οφιν ελϑειν, δείσας αρα, μη τι μηύσειεν αδόϰητον ϰαι έτέρων αρχη ϰαϰων εν Ρώμη γένοιτο ϰαι εδοξεν εμφρόνως πάνυ τουϑ ο Πομπήιος πραξαι ϰαι συνετέλεσεν αυτω ϰαι τοδε εις δοξαν αγαϑήν. Wyraźnie Appianos stara się usprawiedliwić postępowanie Pompeiusa, znamienny jest również pośpiech, z jakim nakazano zgładzenie Perperny. Plutarchos podaje wiadomość o spaleniu skrzynki z korespondencją Sertoriusa. Według biografa greckiego Perperna przekazał tę korespondencję Pompeiusowi. Miały być tam listy znakomitych mężów stanu, prawdopodobnie byłych mężów stanu, którzy Sertoriusa wzywali do Italii[1]. Plutarchos twierdzi dalej, że Pompeius, nie chcąc stwarzać podstaw do dalszych waśni wewnętrznych, listów
- ↑ Plutarchos Sertorius 27; Plut., Pompeius 20.
