Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/490

wilnem życiu Rzymu nie znajdował dla siebie odpowiedniej roli. Dlaczego senat nie chciał mu powierzyć sprawy tak doniosłej, jak upokorzenie piratów i pacyfikację morza? Przyczyną było fatalne nieporozumienie: senatorowie nie mieli zaufania do Pompejusza. Chcąc zapewnić powodzenie akcji przeciw piratom, należało naczelnego wodza obdarzyć szerokiemi pełnomocnictwami, oddając mu władzę nad wszystkiemi morzami i całem pobrzeżem morskiem, czyli — należało tego wodza uczynić panem całej republiki; ale czy Pompejusz, otrzymawszy taką władzę, zechce się jej wyrzec, kiedy spełni swoje zadanie? Kto go znał, ten Śmiało mógł odpowiedzieć: że się wyrzeknie. Był to człowiek ściśle republikańskiego sposobu myślenia; dwa razy tego dowiódł, dobrowolnie rozpuściwszy swą armję: po wojnie afrykańskiej i po wojnie Sertorjańskiej. Znal go Cycero, który już wówczas był najznakomitszym mówcą rzymskim; ale Cycero, uczciwie wykonawszy swe obowiązki edyla w roku 69-ym — teraz był zwykłym senatorem i zasiadał w skromnej grupie edylicjów, którym nawet mówić wiele nie wypadało w obecności poważnych mężów konsularnych; to też dopomóc Pompejuszowi nie był w stanie. Istotnie, w senacie sprawa Pompejusza była przegrana; i oto człowieka, którego po dwudziestu latach owo rządzące kolegium uznało za swą tarczę przeciw zuchwałemu uzurpatorowi Cezarowi — teraz fanatycznie nienawidzono. «Jeżeli chcesz być drugim Romulusem» — wołano — «to nie zapominaj o jego końcu».
 W senacie sprawa Pompejusza była przegrana. Ale on sam, będąc konsulem w r. 70-ym, nie na darmo przywrócił trybunatowi inicjatywę prawodawczą.
 I oto jeden z trybunów, Gabinjusz, zgłosił w roku 67-ym na zebraniu ludowem prawo o wyborze Pompejusza na dowódcę przeciw piratom. Próżno senat się opierał; prawo zostało przyjęte, i Pompejusz znów stanął na czele państwa, obejmując władzę nad flotą, złożoną z 500 okrętów, nad wojskiem, liczącem 120.000 legjonistów i 5.000 konnicy, oraz nad całym pasem po-