Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/247

łagodny i przystępny, zdawał się być wcieleniem wszystkiego, co jest najlepsze w człowieku.
 On to powziął myśl, by przywrócić w Sparcie prawo Likurga, podzielić ziemię równo między obywateli i tym sposobem powiększyć liczbę pełnoprawnych. Dlatego musiał przedewszystkiem zwalczyć opór w rodzinie własnej: matka jego Agezystrata i babka Archidamja same należały do wielkorolnej arystokracji miasta. Bądź co bądź, wpływ Agisa był taki, że się udzielał także i otoczeniu; pomagał mu przytem wuj jego, Agezylausz. Ta gotowość mogłaby się wydać podejrzaną człowiekowi przenikliwszemu i mniej ufnemu, niż Agis: Agezylausz był nietylko bogaty, ale lubił bogactwo i życie zbytkowne. Agis zaś, będąc sam szlachetny, mimowoli przypisywał swoją szlachetność innym; uwierzył, że Agezylausz podziela jego wielkoduszne natchnienie i rzeczywiście pragnie Sparcie przywrócić praworządne czasy Likurgowe.
 Jednakże niepodobna było działać bez względu na geruzję czyli radę starszych; Agis osiągnął naprzód to, że jego zwolennik Lizander został eforem, i przez Lizandra przedstawił w geruzji swoje prawo. Tekst prawa podyktował mu Agezylausz, który miał przytem na oku własne korzyści. Rzecz. polegała na tem, że ziemia, jak to już zaznaczyliśmy, przeszła cała w ręce niewielu, mniej więcej stu Spartan; większość z nich jednak już zdołała zastawić swe majętności, tak że istotnymi właścicielami była jeszcze mniejsza liczba jednostek, dziesięć lub mało co więcej. Owóż Agezylausz przedewszystkiem przekonywa Agisa, aby przekreślić te zobowiązania długu; wtedy, jak zapewniał, właściciele gruntów chętnie się podzielą z bezrobotnymi braćmi. W duchu zaś myślał: od długów się zaraz oswobodzę, a co do podziału ziemi, to zobaczymy.
 W istocie Lizander wniósł prawo w geruzji; wobec sprzecznych opinij, jakie z tego powodu powstały, zwołano zgromadzenie narodowe. Agis sam wyszedł do ludu, przedstawił mu dobrodziejstwa zamierzonej reformy, ale