Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/243

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

nauczycieli gimnastyki i muzyki. Egzamina nauczycieli czytania i muzyki mają się odbywać w sali radnej, nauczycieli zaś gimnastyki — w gimnazjum».
Tu ofiarodawcy Politroosowi wyrażona jest prosta wdzięczność w słowach: w innych wypadkach polega ona na osobnych zaszczytach, ale jakich? Oto przykład, wzięty z postanowienia mieszkańców Miletu ku czci swego dobroczyńcy Eudema: «Ponieważ Eudemos, syn Talljona, chcąc dobrodziejstwo uczynić narodowi i na wieczne czasy pozostawić jaknajlepszą pamięć o swem umiłowaniu sławy, zobowiązał się wnieść dziesięć talentów srebra na wykształcenie dzieci wolnych, przeto i t. d. (tu następuje wyszczególnienie punktów o zużytkowaniu tej sumy). A dnia 28 miesiąca Artemizjon, gdy zamknięte zostanie zgromadzenie narodowe, w orchestrze należy stawiać trójnóg i thymiatêrion dla kadzidła, a na nim kapłan Hermesa i Muz, dalej herold sakralny oraz nowowybrani pedonomowie (tj. kuratorzy) i do końca życia Eudemos, a później najstarszy z jego rodu, niechaj zapalą tymian na cześć Hermesa, Muz i Apollina Muzagety.» Oto wszystkie zaszczyty, jakich doznawał dobroczyńca. Słuszne jest, jak widać to, co powiedział o Grekach Horacy, że «niczego nie pożądali oprócz chwały» (praeter laudem nullius avari).
Tem ich «pożądaniem» tłumaczy się i to, że «gimnazja» często nosiły imię tych, których sumptem już to w całości, już to częściowo były ufundowane. Jeżeli założycielem był król, to zakład otrzymywał jego imię; tak powstały szkoły pod nazwą Attaleion, Ptolemaeion i t. d. Ale często były to imiona osób prywatnych. Obyczaj ten istnieje w Grecji po dziś dzień, i podróżny, który na budynku szkoły czyta nie odrazu dla siebie zrozumiale nazwy, jak np. Varvakion albo Arsakion, może być pewien, że ma tu sprawę z jakimś następcą starożytnego Politroosa i Eudema, a który zapragnął, jak oni, <zostawić najpiękniejszą pamięć o swojem umiłowaniu sławy.»