Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/159

bardzo użyteczny; głównie też dzięki niemu dowódcy kartagińscy uzyskali stanowcze zwycięstwo nad obu Scypjonami pod Amtorgisem w 212 r.
 Ale później okoliczności się zmieniły. Gaja umarł w rodzinie książęcej zaczął się bezlad, gorliwie podsycany przez Syfaksa, któremu w końcu udało się zawładnąć calem dziedzictwem Masynissy. Z drugiej strony z chwilą gdy Hazdrubal Barkas udał się do Italji (208), dla Kartagińczyków stało się ostatecznem niebezpieczeństwem bronić Hiszpanji przeciw rosnącej wciąż potędze Scypjona. Uchwaliwszy opuszczenie Hiszpanii (206), senat kartagiński dał swoim dwom tamecznym dowódcom dwa różne polecenia: Magon Barkas miał wraz ze swojem wojskiem iść do Italjj na pomoc Hannibalowi, Hazdrubal zaś syn Gisgona miał przewieźć swoich żołnierzy do Afryki, dla pomocy na miejscu.
 Magon Barkas nie miał powodzenia, ale zapewne i nie liczył na nie: jego wyprawa do Italji była czynem nie nadziei, lecz rozpaczy. Udało mu się wojska przeprowadzić do Italji, zdobył nawet miasto nadmorskie Genuę, ale w bitwie z wojskiem rzymskiem został rozbity, raniony i umarł w czasie smutnej przeprawy do Afryki (204).
 Hazdrubal syn Gisgona przeciwnie bardzo szczęśliwie wykonał swoje niezawiłe zadanie. Przygotowując obronę Afryki wobec nieuchronnej wyprawy Scypjona, z natury rzeczy zwrócił uwagę na sprawy numidyjskie. Pozbawiony tronu Masynissa stracił dla niego znaczenie jako sojusznik; bardzo cenny byłby Syfaks, ale ten już zawarł przymierze ze Scypjonem. Mimo wszystko mądry wódz kartagiński nie tracił nadziei. Scypjo był daleko, a Hazdrubal blisko — i przytem ze swą piękną córką Sofonisbą, która teraz już dorosła. Nie oparło się ogniste serce Syfaksa: ożenił się z córką Hazdrubala, zawarł sojusz z Kartaginą, a do Scypjona posłał zawiadomienie, aby ten w razie przeprawy do Afryki nie liczył na jego współdziałanie.
 Dla Scypjona był to straszny cios: sil własnych miał zbyt mało, aby prowadzić wojnę w Afryce, senat zaś