Strona:PL Zieliński Grecja niepodległa.pdf/334

nywającej; ulegając atoli starodawnemu błędowi, za przywódcę tego ruchu poczytywał Sokratesa, t. j. właśnie tego, kto był niezmordowanym przeciwnikiem i karcicielem sofistów. Wyprowadza on w komedji swej starego Ateńczyka Strepsjadesa, tonącego w długach z powodu arystokratycznych zapędów swego syna. Przychodzi mu do głowy, że za pomocą «wymowy przekonywającej» można przed sądem wymigać się od wierzycieli; ażeby posiąść sztukę tej wymowy, starzec idzie na naukę do Sokratesa. Następują zabawne sceny spóźnionego nauczania przy ironicznym udziale chmur (jest to chór), uosabiających widmowe, pozorne pierwiastki sofistyki; ponieważ nauka kończy się niepowodzeniem, starzec posyła, zamiast siebie, swego syna. Teraz nauka powiodła się znakomicie, wierzyciele są rozgromieni; wszelako młodzieniec wyniósł ze szkoły swej także i ten owoc, że szacunek dla rodziców to — przesąd. Przy pierwszem nieporozumieniu bije ojca i następnie, w drodze «wymowy przekonywającej» udowadnia mu, że ma zupełne prawo postępować w ten sposób. Skruchą starca zamyka się komedja.
 Pomijamy znów «Osy», wymierzone przeciw zamiłowaniu starców ateńskich w sądownictwie, gorliwie w nich wspieranemu przez wynagrodzenie, wprowadzone dzięki Kleonowi; przechodzimy do «Ireny», tego krzyku radości z powodu upragnionego pokoju, zawartego przez Nikjasza (r. 421). Poeta znów puścił wodze swej fantazji: bohater komedji, przedstawiciel ateńskiego włościaństwa, wykarmia żuka do olbrzymich rozmiarów i na tym swoistym Pegazie wzlata na Olimp, aby pociągnąć Zeusa do odpowiedzialności za niszczycielską wojnę. Zeusa nie zastaje: Olimp zajęty jest przez Polemosa (bóg wojny), który uwięził w podziemiach Irenę (bogini pokoju). Konieczną tedy rzeczą jest wyzwolić Irenę. Udaje się to dzięki pomocy wszechhelleńskiego włościaństwa; pozostałą część komedji stanowi opis szczęśliwego życia w spokojnej Helladzie, przy niezadowolonem szemraniu tych, którzy w latach poprzednich tuczyli się zyskami wojennemi.