Strona:PL Zieliński Grecja niepodległa.pdf/164

znaje nieszczęść, ten z doli człowieczej wstępuje ku doli bogów i tem wywołuje ich gniew. Lękam się, że im jaśniejsze jest szczęście twoje obecnie, tem straszniejszy będzie twój upadek. Dlatego chcę ci służyć radą: zadaj sam sobie jakiś cios dotkliwy — być może, w ten sposób odwrócisz gniew bogów”. Zadumał się Polikrates, otrzymawszy list taki, i postanowił usłuchać rady mądrego króla. Miał złoty pierścień ze szmaragdem, który cenił niezmiernie, jako wyrób najlepszego majstra Samosu; ten to pierścień postanowił złożyć w ofierze. Wypłynąwszy daleko w morze, rzucił go do wody. Minęło jakieś pięć dni: na zamek Polikratesa jawi się rybak z olbrzymią rybą: „Taką rybę — rzecze — uznałem za godną jedynie twego stolu”. Polikrates podziękował mu i nagrodził go. Kucharz jął oprawiać rybę — i w żołądku jej znalazł pierścień, rzucony przez tyrana. Na poły uradowany, na poły zakłopotany, napisał on o tym wypadku do Amazysa, lecz otrzymał odeń posępną odpowiedź. „Ofiara twoja jest odrzucona; bogowie orzekli twoją zagładę; moja powinność królewska każe mi wyrzec się przymierza z tobą”.
 W tym mniej więcej czasie zginął król Persów, Cyrus, syn zaś jego Kambizes jął szykować wyprawę na Egipt, aby i ten kraj do swoich posiadłości wcielić. Flota Polikratesa mogła być mu wielce pomocna, i zaślepiony tyran chętnie poszedł mu na rękę. Zamierzał on za jednym zamachem dopiąć aż trzech celów: pozyskać życzliwość potężnego sąsiada, ukarać Amazysa i jednocześnie pozbyć się buntowników we wlasnym ludzie, wysyłając ich do Egiptu na niechybną zgubę. Kambizes cel swój osiągnął: Egipt został podbity; ale Polikrates nie zebrał plonów ze swej potrójnej zdrady.
 Pod nieobecność Kambizesa Lidją oraz Jonją zarządzał satrapa — tak zwano namiestników królewskich — imieniem Oretes. Umyślił on przyłączyć do państwa perskiego także i sąsiedni Samos; w tym celu należało usunąć Polikratesa. I oto wyprawia do niego posła z doniesieniem, że on, Oretes, zamierza sprzeniewierzyć się