uszło twej uwagi bardzo wiele z tego co już wiesz. Inni bowiem rękodzielnicy zatajają, jakoś najważniejsze prawidła sztuk, które wyznają, z rolników zaś najlepiej sadzący najbardziej się cieszy, gdy mu się kto przygląda, i tak samo najlepiej siejący; o cokolwiek zaś z dobrze dokonanych prac zapytasz, nic przed tobą nie ukryje, jak to uczynił. To też i pod względem obyczajów, Sokratesie, najzacniejszymi chodzących koło niego, zdaje się udziaływać rolnictwo. Przedmowa, rzekłem, istotnie piękna i niepozwalająca słyszącemu ją uchylać się od zapytywania; ty zaś, ponieważ łatwo jest go się. nauczyć, tem bardziej mi je dla tego wyłuszczaj. Nie jest bowiem ujmą dla ciebie nauczać rzeczy łatwych, ale dla mnie byłoby tem większą nie wiedzieć ich, zwłaszcza jeszcze że są pożyteczne.
Nasamprzód ci tedy, mówił, pragnę okazać, jak nie trudnem jest to, co bardzo różnorodnem w rolnictwie być powiadają, owi zbyt dokładnie o niem rozprawiający, ale jak najmniej się niem zajmujący. Twierdzą bowiem, iż zamierzający być rolnikiem jak należy, najprzód naturę ziemi poznać powinien. Słusznie przecież, rzekłem, to twierdzą: kto bowiem nie wie, co ziemia może wydać, nie będzie, mniemam, też wiedział, ani co siać ani co sadzić na niej powinien. Wszakżeć, mówił Ischomach, i po cudzej ziemi wolno to poznać, co wsta-
