Strona:PL Witkowski Studya nad Homerem.pdf/80

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
10. Rzekomy charakter odysseiczny Dolonei.

Rozpowszechnionem jest zapatrywanie, że cztery pieśni Iliady: Ι, Κ, Ψ i Ω, a zatem także Doloneja, pod względem językowym mają wiele wspólności z Odysseją, że mają „charakter odysseiczny“. Twierdzenie to zbił Shewan (roz. 15). Wykazuje on, że i Α możnaby na podstawie językowej nazwać „odysseicznem“ (str. 126 nn.). Prawdą jest, że Κ i Odysseja mają pewne objawy językowe wspólne, ale za to inne objawy wiążą Κ z Iliadą (str. 127). Cztery te pieśni Iliady nie opisują bitew, podobnie jak nie opisuje ich Odysseja; tem się tłómaczą wspólności językowe. I księga Α, która nie opisuje bitew, zbliża się językowo do Odyssei (str. 130 n. i Appendix Κ). W księgach tych Iliady (Ι, Κ, prawie całej (Ω) znajdujemy wiele scen nocnych; nic dziwnego, że pod względem językowym odbiegają one od reszty Iliady, kreślącej sceny dzienne.
W rezultacie twierdzenie o odysseicznym charakterze Dolonei okazuje się nieuzasadnionem[1].

11. Powtarzanie się wierszy.

Za ważne kryteryum krytyki wyższej uchodziły długi czas wiersze, powtarzające się dwa lub kilka razy u Homera. W Dolonei znajdujemy wiele wierszy, które w podobnem brzmieniu pojawiają się i w Odyssei. Z tego wnosiło wielu, że Doloneja jest późna, że autor jej przejął je z Odyssei. Jak dalece wnioski podobne są niepewne, widać z tego, że Düntzer, posługujący się tą samą metodą, dowodził, że to Odysseja naśladuje Doloneję a nie odwrotnie. Shewan (roz. 14) zwraca zresztą słusznie uwagę, że wiele wczesnych utworów w różnych literaturach, a nawet wielu poetów w epokach literackich powtarza wiersze. My możemy poprzeć jego twierdzenie Panem Tadeuszem Mickiewicza. Ellendt zbadał pieśń Λ (11-tą), uchodzącą powszechnie za starą, pod względem powtarzań. Pokazało się, że prawie każdy wiersz tej księgi

  1. Shewan w osobnej pracy: The oneness of the Homeric language (Class Philology X str. 151–165) broni zdania, że Iliada i Odysseja powiadają ten sam język.