podziwianego i piękności przepięknej tej ziemi. Wiele malowali obrazów otreści religijnej — rzeczywiście, za dużo ich malowali stanowczo — i monotonność typu i motywu jest męczącą, i szkodliwą była dla sztuki, skutkiem władzy publiczności w rzeczach sztuki i trzeba nad tem ubolewać. Lecz ich dusza nie łączyła się z przedmiotem. Rafael wielkim był artystą, kiedy malował swój portret papieża. Malując swe Madonny i Dzieciątka Jezus bynajmniej nie jest wielkim artystą. Chrystus żadnego nie miał posłania do Odrodzenia, które było przecudnem, ponieważ odmienny od jego ideałów przyniosło ideał; aby więc znaleźć prawdziwego Chrystusa musimy się cofnąć do sztuki średniowiecznej. Tu go znajdujemy okaleczonego i umęczonego, nie jest pięknym, bo piękno jest radością; nie jest pięknym jego ubiór, bo i to mogłoby być uciechą: jest żebrakiem o przecudnej duszy; jest trędowatym, którego dusza jest boską; na nic mu własność lub zdrowie; jest bogiem, osięgającym przez ból swą doskonałość.
Rozwój człowieka jest powolnym. Krzywda ludzi jest wielką. Koniecznem było wysunięcie bólu, jako rodzaju urzeczywistnienia siebie samego. Jeszcze teraz w niektórych stronach świata ko-
Strona:PL Wilde Oscar - Dusza człowieka w epoce socyalizmu.pdf/71
Ta strona została przepisana.
