Strona:PL Wilde Oscar - Dusza człowieka w epoce socyalizmu.pdf/18

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Skorzysta w ten sposób: W nowych warunkach indywidualizm zyska na wolności, pięknie i intensywności. Nie mówię tu o wielkim w wyobraźni urzeczywistnionym indywidualizmie takich poetów, o jakich wspomniałem; lecz o wielkim żywym indywidualizmie, zawartym w całości rodu ludzkiego we formie ukrytej i potencyalnej. Albowiem uznanie prywatnej własności istotną krzywdę przyniosło indywidualizmowi, zmąciło go, nie czyniąc różnicy między człowiekiem, a tem, co on posiada. Na manowce sprowadziło indywidualizm. Dało mu cel w zysku, a nie w rozwoju. Tak, iż człowiek uwierzył, że główną rzeczą jest „mieć“, i nie wiedział, że rzeczą główną jest „być“. Nie w tem, co posiada, leży doskonałość człowieka, lecz w tem, czem jest. Własność prywatna zmiażdżyła rzeczywisty indywidualizm, a podniosła indywidualizm, będący pozornym. Głodem przeszkodziła jednej części społeczeństwa w indywidualnem życiu. Drugiej części społeczeństwa nie dała żyć indywidualnie, kierując ją na złe tory i przeciążając nadmiarem dóbr. W istocie, osobistość człowieka tak zupełnie została pochłoniętą przez jego dobytek, iż prawo angielskie zawsze z daleko większą odnosiło się surowością do występków przeciw własności człowieka, niż