Strona:PL Waszynski Laokryci.pdf/16

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

prawo wspólnych pastwisk, wzajemne prawo dostępu władz miejskich na posiedzenia rady w obydwóch miastach i honorowe miejsca na tych posiedzeniach i t. p.; wiersze zaś 47 i nstp. napisu opiewają:
εί δέ τις άδικοίη τά συγκείμενα κοίναί διαλύων........ έξέστω τώι βουλομένωι δικάξασθαι έπί τώ κοινώ δικαστηρίω.
Gdyby zaś kto to, co tu wspólnie postanowiono, podkopywał lub naruszał... każdy kto będzie chciał, ma prawo skargę przeciw niemu zanieść do wspólnego sądu.
a dalej wiersz 57—61
ύπέρ δέ τών προγεγονότων παρ έκατέροις άδικημάτων, άφ ώ τό κοινοδίκιον άπέλιπε χρονω ποιησάσθων τάν διεξαγωγάν οί........ κόσμοι έν ώι κα κοίναί δόξηι δικαστηρίω(ι) άμφοτέραις ταίς πόλεσι....
Te przestępstwa zaś, które poprzednio popełniono w tym czasie, odkąd wspólne prawo nas nie obowiązywało, niech rozsądzają... kosmowie w sądzie wspólnie przez obydwa miasta uznanym.
Tenor powyższej inskrypcyi rozróżnia więc bardzo wyraźnie τό κοινόν δικαστήριον „wspólny trybunał sądowy“ i τό κοινοδίκιον „wspólne prawo“ przysługujące dwom miastom i obowiązujące je[1]; przez κοινοδίκιον rozumieć tu pewno trzeba w pierwszej linii owe prawa i przywileje, jakie obydwa miasta wzajem sobie przyznały; równe prawa obywatelskie, ius commercii et connubii i t. d.

To samo znaczenie κοινοδίκιον, wspólne prawo, trzeba nam skonstatować jeszcze i w napisie z Pergamum w Azyi Mniejszej, wydanym pod Nr. 163 w Inschriften von Pergamon I. (Berlin 1890). Inskrypcya ta odnosi się do zatargów wynikłych w początkach drugiego wieku przed Chr. między miastem Pergamum a Dionyzosa“ (οί περί τόν Διόνυσον τεχνίται) t. j. artystami dramatycznymi, którzy w mieście Teos do Pergamum należącego mieli główne swe siedlisko. Artyści ci, i wówczas „irritabile genus“, z dworem królewskim Attalidów żyli w zgodnych i bliższych stosunkach, ale z mieszkańcami miasta Pergamum zgodzić się nie mogli; niesnaski ich i spory król sam Eumenes II (od r. 197—160 panujący) uśmierzać musiał. Edykt, przezeń wydany, wyryto na tablicy marmurowej, na której drobnych

  1. Podnieść tu trzeba, że tego κοινο δίκιον nie można w żadnym razie brać za jakąś dyalektyczną kretyjską odmianę poprzedniego κοινο δίκαιον; ono za źródłosłów ma δικ, a ιον jest suffixum. Zwracam zarazem tutaj uwagę na to, że w niemieckiem opracowaniu niniejszego tematu (Archiv für Papyrusf. tom V) daje nieco inne wytłumaczenie drugiego ustępu cytowanej inskrypcyi, na które później wpadłem. Nie pływa ono jednakże na rzeczową zmianę dalszych moich wywodów.