Strona:PL Waszynski Dzierżawa i najem u społeczeństw starożytnych.pdf/5

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
Dzierżawa i najem u społeczeństw starożytnych.
Studya do dziejów kultury i prawa.
Część Pierwsza: Wschód.
Napisał
Stefan Waszyński.

WSTĘP.

W początkach wieku dziewiętnastego odzywały się głosy, że i filologia klasyczna i badania historyczne i prawnicze starożytności poświęcone doznają niebawem zastoju, a tem samem chylić się będą ku upadkowi z braku nowych zagadnień, wynikającego z braku nowych źródeł. Niemal pięć wieków mijało już od pierwszego zarania humanizmu, wieków, które świat uczony w dużej części strawił nad klasycznymi autorami, przez wieki te wyłącznem i niemal źródłami i jedynym materyałem badawczym dla starożytności. Zdawało się przeto niejednym, że niebawem umysł ludzki wyciągnie już z owej zamierzchłej przeszłości, z tych świadków, jakie nam po niej zostały, wielką jakąś treść, przejmie ją w spuściźnie, a potem będzie mógł nad owym „starym światem“, który legł w ruinie, przejść do porządku i zamknąć nad nim akta.
Były to głosy i sądy naiwnych; duch ludzki choć i najżywiej i najraźniej w przyszłość dążący, chcąc zachować pełną świadomość siebie, nie będzie mógł nigdy przerwać związku z przeszłością, z której wyszedł i w której stworzył niespożyte do dziś podwaliny i wiele do dziś żywotnych pojęć swojego umysłowego bytu.
Dla badawczego ducha, szukającego przyczyn i początku rzeczy, nigdy owa przeszłość nie stanie się przestarzałą i zamarłą, przeciwnie