Strona:PL V Hugo Rok dziewięćdziesiąty trzeci.djvu/448

bunt, walka bratobójcza, wojna zwierzęca; i ktoś miałby go wskrzesić!
 Oh! jakżeby się śmiała ta głowa trupia!
 Jakżeby to widmo mówiło: — Dobrze, więc żyję, o głupcy!
 Jakby on się zabrał napowrót do haniebnego dzieła! Jakżeby ów Lantenac nieugięty zanurzył się radośnie w otchłań nienawiści i wojny! Widzianoby nazajutrz płonące domy, mordowanych jeńców, dobijanych rannych, kobiety rozstrzeliwane.
 A wreszcie ów czyn, który oczarował Gauvain’a, czy nie był przeceniany przez niego?
 Troje dzieci było zgubionych; Lantenac je ocalił.
 Lecz któż je zgubił?
 Alboż nie Lantenac?
 Kto umieścił owe kołyski w pożarze?
 Czy nie Wilkołak?
 Któż był Wilkołak?
 Namiestnik margrabiego.
 Odpowiedzialność spada na wodza.
 Podpalaczem więc i mordercą był Lantenac.
 Cóż więc uczynił tak godnego uwielbienia?
 Nie wytrwał w zbrodni, nic więcej.
 Zbudował zbrodnię i cofnął się przed jej spełnieniem. Wzdrygnął się sam przed sobą. Krzyk matki zbudził w nim ten zaród starej litości człowieczej, rodzaj depozytu wszechżycia, który spoczywa w każdej duszy, nawet najgorszej. Na ten krzyk zawrócił się. Z ciemności, w którą zapadł, cofnął się ku światłu. Spełniwszy zbrodnię, odrobił ją. Cała jego zasługa, że nie pozostał potworem do końca.
 I za tę drobnostkę oddać mu wszystko! oddać mu przestrzeń, pola, równiny, powietrze, światło; wrócić mu las, aby go użył do rozboju, wrócić mu wolność, aby jej użył do sprawy niewoli, wrócić mu życie, aby go użył na korzyść śmierci!