Przejdź do zawartości

Strona:PL Tukidydes - Historya wojny peloponneskiéj.djvu/453

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

ogarnął; ani bo klęska na Sicylii, jakkolwiek za najokropniejszą podtenczas uważana, ani cobądź innego jeszcze tak ich nie przeraziło. Skoro bowiem, po oderwaniu się wojska na Samos, toż gdy innych naw nie było ani tych coby na nie wsiedli, wśród rokoszu w Mieście, a nie widném było czy nie rzucą się jeszcze sami na siebie; tak ogromne nieszczęście przyłączyło się (jeszcze) przez które i nawy i, co najważniejsza, Euboeą utracili, z której więcej niż z Attiki zasiłków ciągnęli; jakżeż nie mieli słusznie upadać na duchach? Najbardziej ich wszakże i najbliżej to niepokoiło, żeby nieprzyjaciele mogli uzuchwalić się po swém zwycięstwie natychmiast do Piraeju z naw ogołoconego płynąć; i tylko co już nie widzieli ich w nim. Czegoby téż tamci, gdyby śmielėj podziałali, z łacnością dokonać byli mogli, a alboby przez to rozdwoili byli jeszcze bardziej miasto obsaczając je nawami, albo gdyby oblegali je stojąc na miejscu, byliby może i nawy od Jonii zmusili acz nieprzyjazne kilkowładztwu swoim krewniakom w domu i przecałemu Miastu przyjść w pomoc, a wtenczas i Hellespont podobno dostałby się w ich ręce i Jonia i wyspy i okolice aż do Bacocyi, co mówię? całe Atheńczyków panowanie. Ależ nie w tym jednym to razie tylko Lakedaemończykowie owszem dla Atheńczyków najkorzystniej nad kogobądź wojnę poprowadzili, lecz w wielu innych jeszcze; różni bowiem od nich jak najmocniej charakterem, ci bystrzy, tamci powolni, owoż ci przedsiębiorczy, tamci nieufający sobie, zwłaszcza téż w panowaniu morskiem, największe korzyści zdarzali Atheńczykom. Wykazali (stwierdzili) to też Syrakuzanie: najbardziej bo zbliżeni do Athenczyków obyczajem, najdotkliwiej i uciskali ich wojną.

Na owe więc wiadomości Atheńczykowie i naw dwadzieścia jednakowoż (jeszcze) uzbroili i zgromadzenie ludu powołali, jedno natychmiast wtenczas a poraz pierwszy do tak zwanej Pnyx, (Tłumnéj)[1] kędy w innych razach[2] zbierać się zwykli, w której to tedy owych Czterystu złożywszy z urzędu Pięciu tysięcom uchwalili oddać pod władzę sprawy Miasta (a mieli do liczby tychże należeć wszyscy broń noszący), tudzież żeby płacy żadnej żaden odtąd urząd nie pobierał; w przeciwnym razie hańbą takowego naznaczono. Nastąpiły przecież inne jeszcze póź-

  1. Plac w pobliżu Zamku, w którym, z nakazu Solona, zgromadzenia się odbywały, od czego też, wedle Scholiasty, nazwanie tego miejsca poczęcie wzięło. Wyraz bowiem grecki oznacza miejsce tłumu (tłumna) pochodzący od słowa tłoczyć, tłumić się. Zresztą, mimo różnych późniejszych upiększeń Athen, Pnyx, jak powiada Levesque, zachowała dawną prostotę budowy.
  2. na obory urzędników – jak opowiadają Hesychius i Pollux.