Strona:PL Toeppen Max - Wierzenia mazurskie 1894.djvu/42

 Z Dąbrówna dochodzą mię dodatkowo następujące wiadomości o macicy:
 Ból, który Niemiec zna pod nazwą „kurczu żołądka,“ Mazur nazywa macicą. Wszakże, według wyobrażenia Mazura, macica nie jest chorobliwym stanem żołądka lub wnętrzności, lecz dolegliwością, której przyczyną jest obecność w ciele ludzkim żywej, szczególnego rodzaju istoty. Istota ta, podobnie jak tasiemiec, ma być dziedziczną. Siedlisko jej jest w brzuchu, w okolicy pępka, albo raczej dokoła niego. Podług upowszechnionego wyobrażenia, ma ona kształt jakby chrabąszcza, o wielu nogach nakształt szponów, zapomocą których trzyma się wewnętrznej powierzchni okolicy pępkowej. Gdy z jakiegobądż powodu bywa zaniepokojona, wtedy zatapia swoje nogi jakby szpony w ciele i sprawia przez to ból okropny, który może sprowadzić śmierć. Jakkolwiek siedlisko jej jest w wewnętrznych częściach ciała, wszakże bardzo jest czułą na wrażenia zewnętrzne. Przeziębienie ciała, albo spożycie wstrętnej dla niej potrawy, łatwo ją może podrażnić i skłonić do sprawienia bólów. Jeżeli ból następuje skutkiem przeziębienia, w takim razie skutecznie działa ogrzewanie pod postacią ciepłych okładów. W innych przypadkach, używa się także innych środków. Jeżeli bóle są uporczywe, w takim razie starają się je uśmierzyć i usunąć za pomocą kadzenia. Do kadzenia używa się w tym przypadku bursztynu, piór, włosów z głowy i z dolnej okolicy ciała, na krzyż pacjentowi uciętych, itp. Cierpiący wciąga w siebie dym przez nos i gardło. Skoro i to nie pomaga, wtedy się ucieka do środka radykalnego: „Trzeba macicę zbrzydzić,” powiada Mazur, to znaczy, że trzeba macicy zadać coś takiego, coby jej sprawiło nudności, poczym ból ustaje natychmiast, częstokroć nazawsze. Bierze się do tego trochę świeżego końskiego, albo gęsiego pomiotu, przecedza się przez gałganek, dodaje się do wyciśniętego płynu trochę wódki, żeby to łatwiej było zażywać, i wypija się ten napój. Środek ten często nazawsze usuwa cierpienie.
 Według wyobrażenia znów innych, macica jest masą robakowatą, podobną z kształtu do wątroby miętusa; wiele już osób zrzucało ją jakoby w tej właśnie postaci, poczym też ból ustąpił nazawsze. Podobieństwo macicy do wątroby miętusa było prawdopodobnie powodem tego, że używają tej ostatniej jako środka leczniczego przeciwko bólom. W tym celu wątroba miętusa suszy się, uciera i daje cierpiącemu na macicę, w wodzie albo w wódce.