Strona:PL Szopka krakowska.djvu/13

Kolberg w V seryi swojego „Ludu“ i uzupełnił drobniejszymi waryantami. Prawdopodobnie również przedrukiem z „Tygodnika“ było wydanie „Szopki“ przez J. K. Turskiego w roku 1865, jako piąty zeszyt „Teatrów dla dzieci“. (Wydania tego nie ma żadna ze znanych mi bibliotek).
 Rozpatrując się w tym tekscie, spisanym przeszło przed pół wiekiem, musimy w nim odróżnić dwie części, dwa elementa. Pierwszy z nich, to element ściśle ludowy, łączący szopkę krakowską z innymi tekstami szopek polskich, a przedewszystkiem z szopkami, tak, jak bywają odgrywane w okolicach Krakowa. Ale nie ten element przeważa w szopce krakowskiej i nie on to stanowi jej charakterystyczną cechę. Gdyby tylko ten element brać w rachubę, to niewątpliwie niektóre jasełka prowincyonalne, np. najpiękniejsze ze znanych mi pozakrakowskich: „Heród“ grybowski (Zbiór wiadomości X, 168—186), stałby od niej zacięciem swojem, obfitością figur, werwą i polotem — znacznie wyżej.
 To, co jest częścią najoryginalniejszą szopki krakowskiej, — to element drugi, raczej literacki niż ludowy. W pierwszej połowie XIX wieku doznał tekst szopki krakowskiej widocznego do dziś dnia obrobienia i przerobienia ze strony jakiegoś nieznanego po nazwisku poety, jeśli wolno tu tego górnego tytułu użyć. W dzisiejszem brzmieniu „szopki“ znać na każdym kroku, iż znalazł się swego czasu ktoś, kto — niewątpliwie same przez się już wdzięczne i zabawne — motywa szopki ludowej, umiał rozwinąć obszerniej, uporządkować, zespolić, podnieść nieraz o wyższą