Strona:PL Stefan Żeromski - Dzieje grzechu 01.djvu/32

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

podobną do aniołów. Nie prowadź nigdy rozmów lekkomyślnych, bo »złe rozmowy psują dobre obyczaje«, — mówi święty Paweł. Zamykaj oczy przed widokiem grzechu...
— A co jest grzech? — spytała.
— Grzechem jest zły czyn człowieka.
— A który czyn jest zły, jak poznać?
— Czyn ten musi być przedewszystkiem dobrowolny. Wola ludzka ma podwójne zastrzeżenie: — jedno bliskie, to jest rozum ludzki, drugie dalsze, prawo przedwieczne, czyli rozum Boga. Grzech tedy jest obrazą Boga. — W grzechu nędzne stworzenie podnosi rękę na Boga. Przyczynę grzechu stanowi rozum i wola. Dalszą, wewnętrzną przyczynę stanowi wyobraźnia i pożądliwość. Święty Tomasz, oprócz pożądliwości, wylicza jeszcze niewiadomość i złość. Ale przyczyną zewnętrzną, stojącą poza człowiekiem, może być tylko inny człowiek, albo szatan. Czytamy w piśmie, że »Bóg zatwardza i zaślepia grzeszników«... Co to znaczy? Znaczy to, że Bóg nie daje łaski człowiekowi grzesznemu. Święty Tomasz z Akwinu w dziele swem Questiones disputatae, w rozdziale o źródle grzechu mówi: »Na pytanie, czy Bóg może być źródłem grzechu, odpowiedź jest, że tak«... Szymon Magnus, manichejczycy, Luter, Kalwin, Cwingliusz, Beza i inni kacerze, za przyczynę i rzeczywistego sprawcę grzechu uważali Boga. Ale Sobór Trydencki stwierdził, że jeśliby kto powiedział, że nie jest człowiek w możności drogi swoje złemi uczynić, lecz tak złe czyny, jak i dobre Bóg wykonywa... niech będzie wyklęty. Wszystkie przyczyny, pobudzające do grzechu, można