Strona:PL Stanisław Karwowski - Kronika miasta Leszna.djvu/023

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wnego Jonstona, Marek Eugeniusz Bonacina, Włoch, nadworny lekarz Leszczyńskiego, Michał Libawiusz, który najprzód leczył Krystynę z polecenia czeskiéj baronowy Zelling, u któréj dawniéj przebywała, Jonston i inni. Na radzie téj był także Komeniusz. Zgromadzeni orzekli, że Krystyna cierpi chwilowe pomięszanie zmysłów. Sąd ten odarł Krystynę z uroku, jaki ją otaczał dotychczas, pomimo że Komeniusz starał się go utrzymać. Późniéj odzyskawszy zdrowie poszła za maż za Daniela Vettera, drukarza leszczyńskiego, i w Lesznie 1644 r. zakończyła żywot, odwoławszy na lat parę przed śmiercią mniemane objawienia swoje.
Nowym tedy przypływem mieszkańców tak się wzbogaciło Leszno, że już 21 Lipca 1622 r. zakupiło od Rafała, wojewody łęczyckiego i generała wielkopolskiego, folwark przy bramie kościańskiéj za 48,400 zł. pol., którą to sumę naraz złożono. Tenże Rafał zapewnił przywilejem z r. 1627 w dzień św. Marcina rozmaite wolności bractwu strzeleckiemu, dozwalając mianowicie królowi kurkowemu bez wszelkiéj opłaty tyle piwa warzyć, ile mu się tylko podoba[1]
Szybko się rozwijało Leszno. Wzniesiono murowane domy, wałami i fosą otoczono miasto, zakwitły rzemiosła, przemysł i handel, a nawet okazała się potrzeba utworzenia gimnazyum, którego to dzieła dokonał 1626 r. uczony Rafał, wojewoda bełzki, wynosząc odnowioną i uposażoną przez Andrzeja, wojewodę brzesko-kujawskiego, 1604 r. szkolę na stopień szkoły wyższéj i przeznaczając zarazem fundusze na rektora i nauczycieli, gmachy na umieszczenie ich i audytorya, oraz alumnat na 12 ubogich uczniów.

Szkoła ta wkrótce zaćmiła wszystkie inne wielkopolskie naukowe zakłady, mianowicie gdy po upadku kościoła Braci Czeskich w Ostrorogu seminaryum tegoż wyznania przeniesiono

  1. Po spaleniu Leszna w r. 1656 ograniczono tę wolność na 75 warów, z których tylko 40 wolnych było od podatku. Na proźby mieszczan zniósł Rafał, wielki kuchmistrz koronny, starosta wschowski, 27 Lipca 1677 r. podatek od wszystkich 75 warów, a nadto dozwolił królowi kurkowemu, gdyby nie chciał, lub nie mógł warzyć piwa, odprzedać to prawo komu innemu. Z dokumentu zresztą z 11 Listopada 1627 r. wynika, że bractwo strzeleckie już dawniéj istniało, zapewne już w XVI wieku. Dokument powyższy potwierdził król Jan, 6 kwietnia 1687 r. Obecnie nowy statut, więcéj odpowiedni okolicznościom, obowiązuje bractwo strzeleckie.