Strona:PL Stanisław Karwowski - Kronika miasta Leszna.djvu/015

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Wkrótce w skutek napływu cudzoziemców Leszczynko zeszło na przedmieście, a obok niego powstała tak obszerna osada, Leszno zwana, że już 1547 r. w Sobotę w Wigilią ś.ś. Filipa i Jakóba otrzymał od Zygmunta Starego Ralał Leszczyński, kasztelan przemęcki, przywiléj, zamieniający ją na miasto.[1]
Przywiléj ten osadza miasto na prawie magdeburskiém, uchylając je z pod sądownictwa wszelkich wojewodów, kasztelanów, sędziów i ich zastępców, tak że mieszczanin pozwany od nich o wielkie, lub drobne przestępstwa, jako to o kradzież, podpalenie, zabójstwo, skaleczenie, gwałt w obrębie granic miejskich, lub inne zbrodnie, stawić się przed nimi, ani kar wymierzonych ponosić nie jest zobowiązanym, lecz oczyszczać się powinien z zarzutów przed wójtem miejskim, wójt zaś przed każdorazowym panem dziedzicznym nie inaczéj jednakże jak tylko wedle przepisów i wymagań prawa teutońskiego.
Ten sam przywiléj ustanawia gwoli szybkiego rozrostu miasta trzy jarmarki do roku, jeden w pierwszą Niedzielę po Wniebowstąpieniu Pańskiém, drugi na św. Klarę, trzeci na św. Elżbietę, oraz targ tygodniowy co Poniedziałek, przyczém zapewnia wolność sprzedaży i kupna i przyrzeka opiekę przybywającym do Leszna kupcom.
W tym samym roku ustanowił Rafał Leszczyński rajców i burmistrza, targ tygodniowy i założył rozmaite stowarzyszenia, obdarzając je znacznymi przywilejami.
Odtąd przyjęło Leszno za herb swój pół łba żubrzego na srebrném polu, a na drugiej dzielnicy topór srebrny w czerwoném polu na znak, że miało sądownictwo kryminalne.[2]

Wówczas już zaczęło się wdzierać innowierstwo pod rozmaitą postacią i róznemi drogami do Polski, a szlachta polska chętnie odstępowała dawnéj wiary, nie doznając ze strony rządu stano-

  1. Mylnie podaje Ziegler w programie z r. 1855 i Pflug w pisemku swém: „Einigęs aus der Geschichte der Stadt Lissa” p. 4. rok 1534. Rok bowiem 1547 jest wyrażonym na dokumencie erekcyjnym p. t. „Consensus Erigendi Oppidi Liesno ex Villa Liesno,“ którego odpis z archiwum głównego Królestwa Polskiego z r. 1825 znajduje się w Archiwum miejskiém leszczyńskiém. Nie Zygmunt August wreszcie, jak chcą powyżsi autorowie, lecz Zygmunt Stary panował r. 1534.
  2. Tego herbu używało miasto do r. 1741, w którym pomiędzy glowę żubrzą a topór umieszczono herb Sułkowskich, Sulimę.