Strona:PL Stanisław Ignacy Witkiewicz-Teatr.djvu/163

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

dzeniach i działaniach, jako ich element artystyczny znaczeniowy, muszą stanowić zabarwienie jakościowe dodatnie, lub ujemne, »napięć dynamicznych«. Jednak chodzi o to, aby były tylko temi zabarwieniami, aby elementy znaczeniowe (znaczenia pojęć i zdali, ruchów i działań) nie przejmowały nas w ten uczuciowy sposób jak to się dzieje w życiu, żeby stanowiły one tylko części składowe konstrukcji artystycznych, nie wzbudzając bezpośrednio stanów uczuciowych. Podobnie jest w muzyce, gdzie sam dźwięk jako taki posiada już wartość emocjonalną, a jednak może ją stracić i być tylko elementem konstrukcji, która przy odpowiedniem wewnętrznem nastawieniu może dawać nam czysto artystyczne zadowolenie, bez śladu uczuciowych wstrząsów i zaburzeń. Oczywiście zależy to też od tego w jaki sposób i dlaczego zostały elementy życiowe wprowadzane i użyte przez autora, a następnie w jaki sposób sztuka została wystawiona ew. jak został zagrany dany utwór muzyczny: czysto muzycznie, czy też uczuciowo. Co do tego wypowiem się w rozdziale następnym. Ogólnie rzecz powinna się odbywać w ten sposób, aby nie obchodziły nas same stany psychiczne działających istot jako takie, tylko ich wyraz estetyczny, i to w złożoności swej zarówno pod względem przejawów zmysłowych (dźwięków słów i obrazów ruchów) jak i znaczeniowych (znaczeń zdań i działań w ich wzajemnych stosunkach formalnych).
Przykład ze sfery malarstwa objaśni tę rzecz najlepiej, pod warunkiem, że będziemy musieli analogję brać trochę jednostronnie, zwracając uwagę na prostotę malarstwa i złożoność środków poezji i teatru, czyli mieć na myśli zawsze to, że elementy znaczeniowe uznaliśmy za elementy artystyczne wtem samem znaczeniu co jakości proste. Mamy żywy kwiat namalowany realistycznie, impresjonistycznie lub na-