Strona:PL Stanisław Ignacy Witkiewicz-Szkice estetyczne.djvu/25

 W ten sposób, prócz form sylwetowych czystego pola widzenia (jak również form sylwetowych pokrywających proste [lub mało wypukłe, albo mało wklęsłe] płaszczyzny, ustawione mniejwięcej równolegle do linji łączącej nasze oczy), możemy rozważać formy przedmiotów w przestrzeni wielowymiarowej, formy ich „rzeczywiste“, (w przeciwieństwie do sylwetowych), będące w ścisłym związku z ich formami dotykowemi. O ile formę sylwetową możemy mieć daną w jednym akcie spostrzegania prostym (pojęcie aktu prostego uważamy za równoznaczne z pojęcie niezmiennego kompleksu jakości w trwaniu), w nieruchomem patrzeniu jednoczesnem, o ile formę „rzeczywistą“ (t. zn. odpowiadającą szeregowi czuć dotykowych), możemy odgadywać jedynie przy pomocy patrzenia dwuocznego (przyczem nie mamy do czynienia z czystemi czuciami wzrokowemi, tylko z całym szeregiem innych czuć: w mięśniach gałki ocznej, w soczewce t. j. czuć akomodacyi), o tyle formę przedmiotu „rzeczywistą“ możemy zbadać jedynie wtedy, kiedy przedmiot porusza się koło swoich osi (zmiennych, lub stałych), lub jeśli my poruszamy się wokół niego, względnie ze wszystkich stron go dotykamy.
 Rozróżnienie tych dwóch rodzajów formy zasadniczem jest dla odróżnienia formy malarskiej