Strona:PL Stanisław Brzozowski - Legenda Młodej Polski.djvu/156

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

w tych obrazach, czem ma się stać, aby zapewnić zwycięstwo tym dążeniom, jakie ma w sobie.
Teorya mitów Sorela jest jednym z bardzo, nadzwyczaj nielicznych przyczynków do logiki tworzenia: daje ona nam metody myślenia o rzeczach, które mają być przez nas dokonane, pozwala w ten sposób świadomie wychowywać i samych siebie do ich wykonania[1].
Mit wprowadza pierwiastek czynny, heroiczny do samej naszej myśli, jest organem niezbędnym filozofii, która me chce, już według orzeczenia Hegla, być sową, wylatującą o zmierzchu. W myśli Nietzschego mity odgrywały wielką rolę, w naszej literaturze mamy cały szereg tego rodzaju kreacyi z czasów romantyzmu: pojęcie mitu, jako formy myślowej jest niezbędne przy analizie teatru Wyspiańskiego. W krytyce naszej ocenił już przed wielu laty znaczenie mitu zasłużony pionier postępowość. w myśleniu i czuciu — Cezary Jellenta.

Tu musimy rozpatrzyć jeszcze bliżej sprawę tę w jej ogólnej filozoficznej formie.

  1. Organ rosyjskiej socyal-demokracyi Wpieriod potępił Sorela za jego teoryę mitów, nazywając ją reakcyjna, Sorel daje nam genialny wprost zarys logiki koncepcyi społecznych, publicysta rosyjski sądzi, że określeniem „reakcyjny“ unicestwi ten subtelny i głęboki twór myśli. „Mit społeczny“ Sorela należy do rzędu prawdziwych kreacyi filozoficznych. Sądzę, że dla bardzo wielu umysłów stać się może ta teorya prawdziwem dobrodziejstwem, czynem wyzwalającym. Socyal-demokracya rosyjska, gdyby zdawała sobie sprawę z tego, że myślenie w mitach jest koniecznością dla każdej zbiorowej akcyi społecznej, mogłaby co najwyżej powiedzieć, że dla proletaryatu rosyjskiego lub jego intelektualnych przewodników mit, a raczej legenda automatycznego postępu jest jeszcze niezbędna.