Komu nie są obcemi dawne zapatrywania, wypowiedziane przez Wilamowitza w poprzednich jego dziełach, tego nie zdziwi głośny memoryał w sprawie nauki greczyzny w gimnazyach (Der griechische Unterricht auf dem Gymnasium), jaki tenże uczony i pierwszorzędny hellenista przedłożył pruskiemu ministerstwu oświaty podczas obrad berlińskiej ankiety szkolnej (6—8. czerwca 1900). Zastanowimy się nad tym memoryałem, daleko odbiegającym od dotychczasowej praktyki szkolnej i starającym się wiedzę filologiczną w bez porównania szerszym, niz dotąd, uwzględnić zakresie. Ma on znaczenie nie tyle praktyczne, ile teoretyczne, a jako objaw i wypadkowa obecnych filologicznych badań w dziedzinie hellenizmu, powinien być dobrze znanym i roztrząsanym. Zamieszczono zaś ten memoryał w „Verhandlungen über Fragen des höheren Unterrichts“ (Halle a. S. 1902, str. 205—217).
Wilamowitz powiada, że greczyzną zaczęto się zajmować na seryo w Niemczech dopiero podczas wielkiego rozwoju własnej rodzimej literatury. Ale upatrywano w dziełach poezyi i wymowy skończone i doskonałe wzory na wszystkie czasy. Względy humanistyczno-estetyczne kazały poezyę bezwarunkowo postawić na pierwszym planie, a filozofię cofnąć na plan dalszy. Homera i Sofoklesa uwzględniono i przeceniono wyłącznie, Platona zaś ograniczono w gruncie rzeczy do pism niefilozoficznych. Przeciw takiemu jednostronnemu wysuwaniu poezyi i estetyzowaniu greckości podnosi Wilamowitz, że starożytność jako ideał już się rozwiała, gdyż umiejętność zburzyła tę wiarę. Za to zyskaliśmy pogląd na półtoratysiączny okres światowej kultury, który nietylko jest podwaliną współczesnej oświaty, ale niejako jej typ stanowi. Przyszłość oceni greckość jeszcze o wiele wyżej. Całe rzymiaństwo było tylko wcieloną prowincyą grecką. Z dniem każdym
