Ferdynand Lassalle (wymawia się: Lasal) urodził się 11 kwietnia 1825 roku we Wrocławiu z zamożnej rodziny żydowskiej. Od najwcześniejszych lat już wzbudzał podziw swemi niepospolitemi zdolnościami umysłowemi oraz charakterem śmiałym i niezależnym. Śmiałość w wypowiadaniu swego zdania i przekonania radykalne poróżniły go ze zwierzchnością gimnazyalną, wskutek czego opuścił gimnazyum i wstąpił do szkoły handlowej w Lipsku, aby za przykładem ojca poświęcić się zawodowi kupieckiemu. Lecz i tu nie lepiej mu się działo. Ciągłe zatargi z nauczycielami i zupełny brak zamiłowania do handlu skłoniły go do opuszczenia i tej szkoły. Piętnastoletni wówczas Lassalle postanowił wstąpić do uniwersytetu, oświadczył jednak przytem ojcu, że ani medycyny ani prawa studyować nie myśli, gdyż jak się wyraził, zarówno lekarz jak i adwokat są handlarzami, kupczącymi swą wiedzą.
W uniwersytecie Lassalle studyował filologię i filozofię. Ukończywszy studya w dwudziestym roku życia, udał się do Paryża, aby popracować w tamtejszych bogatych bibliotekach. Paryż był wówczas nietylko centrem umysłowego ruchu Europy, lecz również centrem ruchu socyalistycznego. Prawdopodobnie też tam Lassalle został socyalistą.
Po powrocie do Niemiec Lassalle poznał się w roku 1846 z hrabiną Hatzfeld. Inteligentna ta kobieta była ofiarą brutalności swego męża, który znęcał się nad nią w okropny sposób, usiłował odebrać jej dzieci i pozbawić majątku. Rodzina jej bolała nad jej losem, lecz, ulegając przesądom arystokratycznym, wolała zamykać oczy na bezprawia, niż zapozwać okrutnika do sądu i nadać sprawie rozgłos. Lassalle przejął się do głębi losem pokrzywdzonej kobiety. Widział on w tym wypadku nietylko krzywdę pojedynczej osoby, lecz przejaw naszych oburzających stosunków społecznych, w których możni i silni bezkarnie gnębią i krzywdzą słabych i bezbronnych. Postanowił więc wystąpić w obronie zdeptanych praw kobiety i wytoczył proces
Strona:PL Sachs - Ferdynand Lassalle.djvu/4
Ta strona została przepisana.
Ferdynand Lassalle.
