Strona:PL Pedro Calderon de la Barca - Dramata (1887).djvu/9

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
DON PEDRO CALDERON DE LA BARCA.

Moratin, Martinez de la Rosa, Gil y Zarate, Hartzenbusch, W. Schlegel, Sismondi, Schack, Ticknor napisali tyle o gieniuszu Kalderona, że w ocenie jego twórczości musiałyby się znaleść koniecznie odkrycia już poczynione, sądy już wypowiedziane. Jedni, jak Schlegel i Hartzenbusch wpadają przed nim w ślepy zachwyt, przykładając każdą zaletę do gigantycznej miary, odkrywając wielkość, gdzie jej niema, a za to wszystkie wady zeń otrząsając ryczałtem. Drudzy, jak Moratin, Sismondi, po należnych hołdach miotają nań odrazu takim pękiem zarzutów, szyderstw i gniewu, że sława poety przykucnąwszy przed niemi ze strachu nie ośmieliłaby się podnieść czoła, gdyby jej nie ratowało to instynktowe uwielbienie, jakie czytelnik wobec jego dzieł uczuwa.
Nie chcąc powtarzać rzeczy znanych z każdego podręcznika literatury, ograniczę się do kilku dat biograficznych, a za to popróbuję wprowadzić czytelnika do poetyckiego warsztatu Kalderona, aby przypatrzył się mechanicznemu układaniu nici i płatów na tę tkaninę, którą podziwia jako skończony cudny kobierzec.
Urodził się Kalderon w pierwszych dniach 1600 r. (data 1601 jest błędna) w Madrycie; a jeżeli prawdą jest, że trzeci Dzień komedyi, Najlepszy druh — umarły (El mayor amigo el muerto) wyszedł z pod jego pióra, byłby to debiut dokonany w dziesiątym roku życia. Niezawodnie Kalderonowy jest Wóz niebieski (El carro del cielo) napisany 1613 r., a turkotaniem po chmurowym bruku dający przedsmak przyszłego rodzaju twórczości poety. Studya kończył w sławnej podówczas Salamance; jak każdy prawy szlachcic przywdział strój żołnierza w 25 roku życia, brał udział w wyprawie do Flandryi i Italii, gdzie pozostawał do r. 1636, i skąd wyniósł mnóstwo tematów do komedyj, często zaczerpniętych