Strona:PL P. J. Szafarzyka słowiański narodopis.djvu/039

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

carycja (carzyca, cesarzówna). 15) Tryb bezokoliczny -ti spływa z zaimkiém sja w -ccja: kochaccja (kochać się), spodiwaccja (spodziéwać się). 16) Trzecia osoba w czasie teraźn. trybu oznajm. w l. p. po e odrzuca t’: wede, kłycze (krzyczy), nese, rehocze (rzechoce); ale po i i w l. mn. t zatrzymuje: chodyt’ (chodzą), stoit (stoji), biżyt (biegną), nosyt’ (noszą). 17) Czas przyszły téż z imu złożony: mohty-mu (będę mógł), mohty-mem (módz będziemy). 18) Zdrobniałych form mnóstwo, nawet i w czasownikach: spatky (spać, sypiuniać), jistky, jistoczky (jeść), huljatky (przechadzać się); równie w rzeczownikach i przymiotnikach: matuseneczka(matusineczka), harneseńskyj (piękniuteńki), macjupeseńkyj, macjupeseniczkyj (maciupci, maciupciuchny) i t. d. 19) Przymiotniki zgrubiałe naennyj: zdorowennyj, dużennyj, wrażennyj (zdrowiachny, bardzo zdrów i t. d.). —
PODRZECZA. Małoruskie narzecze na kilka podrzeczy się dzieli: i tak inaczéj w okolicy Kijewa i Perejasławia, czyli między Dnieprem a Sejmem, inaczéj w podkraju Diesny, inaczéj w końcu w podskrzydlu Tatrów i w Tatrach samych mówią. Od Sejmu do Diesny n. p. miasto i powstałego z o daje się słyszeć ui: kuiń, sjuil’; Karpatorusini mają -jä zamiast -ja: wzjäw (wziął), koroljä (króle), pszenycjä (pszenica); ö zamiast o: pidbödżaje (podbudza), pöżarewi (pożaru), a zamiast ż: medży (między): nudża (nędza). —
LITERATURA. Chociaż Małorusini w piśmiennym języku i literaturze z braćmi swymi Wielkorusami od dawna ściśle zjednoczeni są, znajdują się przecież rozliczne tak dawniejsze jak i nowsze