różnorzeczami są: 1) Wołogodzkie, 2) Permskie, 3) Ustjużskie, 4) Sybirske i 5) Ofeńskie czyli język chodebszczyków (przechodników, to jest wędrownych krosnarzy, kramarzy). Małoruskie narzecze dzieli się na podrzecza 1) Kijewsko-Perejasławskie, 2) Słobodzkie i 3) Wołyńsko-Podolskie. Kijewsko-Perejasławskie podrzecze rozciąga się po całéj Zaporożskiéj i Czarnomorskiéj ziemi. Słowniki białoruskiego narzecza pozostały nam w dziéłach przez Zizanija i Beryndę wydanych.“ Nic on tu dokładnego o znamionach i właściwościach każdego z tych narzeczy, podrzeczy i różnorzeczy nie podaje. Nadeżdin przyjmuje (w Encykl. Lex. T. IX. Wyd. Let. liter. 1841. T. 95) trzy narzecza: 1) baltycko-ruskie czyli białoruskie, 2) pontycko-ruskie czyli małoruskie i 3) wschodnio-ruskie czyli wielkoruskie, ze zmięszania się, rzecze on, owych obu, szczczególnie w skutku przesiedlania i osiedlania wynikłe. To ostatnie dzieli on na dwa podrzecza: a) Nowogrodzko-Suzdalskie, w północnych krainach Rossyi, w ziemiach niegdyś wolnéj rzeczypospolitéj Nowogrodzkiéj i w dzielnicach książąt Dołgorukowiczów, to jest w wielkiém księstwie Suzdalskiem i jego przyległościach, Rostowie, Twerze, Bieloozierze, północnym Haliczu, w Wielkim Ustjugu, Kostromie i Niżnéj-Nowgorodzie, daléj odtąd przez Ural aż do Sybiryi rozszerzone; b) podrzecze Rjazańskie, w ziemiach dawnego księstwa Rjazańskiego, potém wzdłuż rzeki Oki, teraz granicą między obiéma podrzeczami będącą, przez kraje nad dolną Wołgą (przez gubernią Kazańską, Simbirską, Saratowską, Penzenską, Tambowską i t. d.) aż do chwalińskiego morza sięga-
