Strona:PL P. J. Szafarzyka słowiański narodopis.djvu/018

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

i Lodomeryi, i po północno-wschodniéj cząstce Węgier, krajów do państwa rakuskiego wcielonych. Zewnątrz tego całego obrębu obszernych ziem i krain istnieje mowa ruska w licznych osadach Rossyan w Sybirze, w uralskich górach nad rzeką Uralem czyli Jaikem, nad brzegami chwalińskiego morza ponad dolną Wołgą i nad Terekiem, za Kaukazem, w Tauryi, nad rzekami Swirz i Ojata między Ladogskim a Onegskiem jeziorem, i prawie we wszystkich posiadłościach berłu cesarza rossyjskiego podległych. Prócz tego w Węgrzech w licznych osadach Rusinow pośród ludu madjarskiego i innego. Liczba ludu na téj ogromnéj przestrzeni jedną i tąż samą mową mówiącego wynosi 51,184,000, z których 48,410,000 do ruskiego, 2,774,000 do rakuskiego państwa należy, 47,844,000 jest wyznania wschodniego czyli greckiego, 2,990,000 uniackiego, 350,000 zachodniego czyli rzymskiego.
ZNAMIONA. 1) Przysuwne e i o między płynnémi l i r i niememi spółgłoskami: bereg (brzég), derewo ( drzewo), bereza (brzoza), żełob (złób), czełowiek (człowiek), zołoto (złoto), poroch (proch), korowa (krowa). 2) Początkowe o zamiast je: odin (jeden), ozero (jezioro), osetr (jesiótr), oleń (jeleń), oseń (jesień). 3) ja zamiast ę: mja, tja, sja (mię, cię, się), mjaso (mięso), rjad (rząd, rzędu), pjad’ (piędź). 4) o zamiast ъ: dołg (dług), wełk (wilk, w czeskiém wlk), sołnce (słońce), torg (targ w cz. trh), pjatok (piątek, tku), uzoł (węzeł, zła), wichor (wichr). 5) e zamiast ь: serdce (serce, srdce), smert’ (smierć, smrt), dierżat’ (dzierzyć, drżeti), sleza (łza, slza), dień, koniec, miecz. 6) Dwa l, twarde ł i miękkie l: głagoł