Strona:PL P. J. Szafarzyka słowiański narodopis.djvu/015

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

wych głoskach, już to na przycisku, już to na tworzeniu słów, już to na przypadkowaniu i czasowaniu, już téż w końcu na szyku: lexykalne przeciwnie częścią na znajdowaniu się pewnych słów w jednéj mowie, a na braku ich w drugiéj, częścią téż na używaniu ich tu i tam w znaczeniu wcale różném. Dla dokładnego ujęcia istotnych własności i dla wytknięcia głównych znamion jakiegokolwiek języka, należałoby koniecznie na te wszystkie tu wzmiankowane podziały równą zwrócić uwagę; lecz ponieważ to rzeczą za obszerną, a do prostego rozeznania jednego języka od drugiego już zwięzłe wytknięcie własności i różnic w pierwiastkowych głoskach dostatecznie wystarcza, przeto niniejsza nasza praca nie będzie się daléj nad ten zakres rozciągała, a z innych grammatycznych oddziałów, mianowicie przypadkowania i czasowania, tylko gdzie nie gdzie jako na przykład i mimochodem nieco przytoczémy. W oznaczeniu idiomów, języków i narzeczy bierzemy wprawdzie za podstawę znamiona wyłączne, jednakże dla tego znamion kilku członkom tegoż samego rzędu a nigdy wszystkim wspólnych raz na zawsze i bezwarunkowo nie wyłączamy, starając się oraz po rozeznaniu oczywistych i niejako namacalnych różnic języków i narzeczy, także ku poznaniu skrytszego ich podobieństwa, i rozmaitego jednych do drugich zabiegania myśl czytelników skierować. Przy czém jeszcze na to uwagę zwrócić należy, że do ścisłego oznaczenia języka lub narzecza znamiona tu wzmiankowane, każde z osobna wzięte, albo kilka z nich oddzielnie uważane, bynajmniéj służyć nie mogą, lecz że wszystkie