Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 010.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

i pobożności, przodkom domu Karolowingów, mianowicie byłemu mistrzowi dworu (major domus) Arnolfowi (ob.) biskupowi Metzu i Pepinowi z Landen. Pod kierunkiem tych mężów Dagobert wykształcił się na dobrego monarchę. Za jego panowania słabsi znajdowali opiekę i sprawiedliwość, Kościół poszanowanie i poparcie, zakwitły nauki, sztuki i handel, królestwo cieszyło się rzadkim wówczas pokojem. Niedługo wszakże po śmierci ojca (628 r.), kiedy Neustrja i Burgundja przeszły pod jego panowanie, przyćmił swoją sławę życiem zmysłowém, oddalił jednę po drugiej dwie swoje żony, wziął trzecią żonę, a nadto jeszcze utrzymywał nałożnice. Ś. Amanda (ob.) za napominania skazał na wygnanie; z tego też powodu Pepin i arcybp koloński Kunibert, który zajął miejsce Arnulfa, gdy ten wstąpił do klasztoru, utracili swój wpływ zbawienny na króla. Dagobert dopuszczać się począł różnych gwałtów, w skutek czego stracił poszanowanie i miłość poddanych. Zdaje się jednak, że żałował swego postępowania i wszedł na lepszą drogę: odwołał bowiem z wygnania św. Amauda i gdy r. 633 Austrazyjczykom dał na króla trzyletniego syna swego Sigeberta, opiekę nad królem i zarząd państwa powierzył synowi Arnofa Adalgizelowi i Kunibertowi, arcybpowi kolońskiemu. D. um. roku 638, pochowany w opactwie św. Djonizego, które wzbogacił wielu darami, upiększył pracami św. Eligjusza z Noyon (ob.), zaprowadził śpiewanie psałterza, jugis psalmodia, na wzór klasztoru św. Maurycego w Agaunum. D. pomimo swych bezprawi zawsze był przychylnym dla Kościoła; pomiędzy jego dworzanami było wielu ludzi uczonych i pobożnych. Hojność jego dla kościołów i klasztorów tak była znaną, że później wiele fundacji fałszywie Dagobertowi przypisywano. Żywo też za jego panowania krzątało się duchowieństwo około podniesienia życia duchowego. D. popierał nawracanie pogan, pozostałych jeszcze w jego państwie. Św. Amanda, wbrew duchowi Kościoła, lecz zgodnie z duchem owych czasów, piśmiennie upoważnił zmuszać pogan i żydów do przyjmowania chrztu. O zasługach jego względem kościoła w Niemczech świadczą: tradycje o licznych darowiznach dla kościołów i klasztorów; prawa nadane Allemanom i Bawarom; podział biskupstw: augsburgskiego, konstancjeńskiego, bazylejskiego, lozańskiego, churskiego i spirskiego, dokonany przezeń pomiędzy r. 628 a 638. Cf. Fredegarii, Chronic. ap. Bouquet t. II; Gesta Dagoberti, ibidem; Pepini ducis vita, ibid. et ap. Bolland. 21 Lutego. (Schrödl).

Dagon, bożek czczony przez Filistynów i innych Chananejczyków. Świątynię miał w mieście Gaza tak obszerną, że na dachu jej mogło się pomieścić do 3,000 ludzi (Jud. 16, 27); drugą w Azoth (I Reg. 5, 1). Nazwę tę wywodzą od dagan, zboże, jakoby D. był bożkiem zasiewów (ap. Euseb. Praepar. ev. I 10); inni od dag, ryba; zkąd zdrobniałe dagon. Na poparcie tego ostatniego wywodu przytaczają, że w pomnikach assyryjskich spotyka się także nazwę bożka Dakan. Że Dakan i Dagon jest tém samém, widać ztąd, iż miejscowość Beth-Dagon (w dziale Judy; Jos. 15, 41) na pomnikach tychże nazywa się Bith-Dakan (Schrader, Die Keilinschr. u. d. A. Test. ad Jud. 16, 27). Co się tyczy kszałtu D., z I Reg. 5, 4 widać, że miał twarz i ręce ludzkie. Na pomnikach assyryjskich znajduje się postać bożka, którego głowa ludzka ozdobiona jest tjarą, a pod nią rozpoczyna się postać ryby, tak iż ręce i nogi ludzkie wystają (rycinę i opis ob. Schenkel, Bibel-Lexicon art. Dagon). Może to zostaje w jakim związku z opowiadaniem Beroza (Fragmenta ed. Richter