jach, czyli nakoniec, w jaki sposób przestaje on mieć w każdym kraju swą własną wartość? Jak przedtem poziom normalny był naruszony dzięki temu, że masa cyrkulującego złota zwiększała się lub zmniejszała, przy niezmienne] sumie wartości towarów, lub dzięki temu, że ilość obiegających pieniędzy pozostawała niezmienną, podczas gdy wartości zamienne towarów się zwiększały łub zmniejszały, tak samo teraz poziom międzynarodowy, określony przez sama wartość metalu, naruszony zostaje dzięki temu, iż masa złota znajdującego się w pewnym kraju wzrasta wskutek odkrycia w nim nowych kopalni, albo dzięki temu, że suma wartości towarów znajdujących się w obiegu w pewnym oddzielnym kraju zwiększyła się lub zmniejszyła. Jak przedtem produkcyja szlachetnych metali się zmniejszała lub zwiększała odpowiednio do tego. że trzeba było ścieśnić lub rozszerzyć currency i ceny towarowe stosownie zniżyć lub podwyższyć, tak samo obecnie działają wwóz lub wywóz z jednego kraju do drugiego.
W kraju, w którym ceny by się podniosły i wartość złota wskutek wezbranej cyrkulacyi spadłaby niżej jego wartości metalicznej, złoto zdeprecyjowałoby się odnośnie do innych krajów i ceny towarów, w porównaniu z innymi krajami, wzrosłyby zatem. Złoto byłoby wywożone, towary — wwożone. W przeciwnym razie miałyby miejsce odwrotne zjawiska. Jak przedtem produkcyja złota, tak samo teraz wwóz i wywóz złota i odpowiedni wzrost lub spadek cen, trwałyby nadal, aż do chwili, gdy odnowioneby były prawidłowy stosunek pomiędzy metalem i towarem i równowaga pomiędzy międzynarodowemi currency’ami.
Jak w pierwszym wypadku produkcyja złota się zwiększała lub zmniejszała dlatego, że złoto srało niżej lub wyżej swej wartości, tak samo międzynarodowa wędrówka złota miałaby miejsce z tego samego powodu. Jak w pierwszym wypadku każda zmiana w jego produkcyi dotykałaby ilości obiegającego metalu, a wraz z tem ceny, tak samo teraz wpływ ten wywierałyby międzynarodowy wwóz i wywóz.
Gdyby stosunkowa wartość pomiędzy zlotem i towarem, czyli normalna ilość narzędzia obiegu była znowu ustanowiona, to w pierwszym wypadku nie miałaby miejsca dalsza produkcyja, w drugim zatrzymałby się dalszy wywóz i wwóz, za wyjątkiem tej ilości złota, która niezbędną jest dla zamieszczenia zużytej monety i dla przemysłu zbytkowego. Wskutek tego wypada, że „próba wywożenia złota, jako równoznacznika towarów lub w razie niedogodnego bilansu handlowego, nigdy nie może mieć miejsca, oprócz wypadków nadmiernej ilości narzędzi obiegowych“[1]. Miałoby miejsce wciąż tylko niedocenianie lub przecenianie metalu wskutek rozszerzenia lub ścieśnienia masy narzędzi obiegowych ponad lub pod poziom prawidłowy, przez co wywołane byłyby jego wwóz lub wywóz[2]. Wypadałoby dalej: ponieważ w pierwszym wypadku produkcyja złota tylko się zwiększa lub zmniejsza, a w drugim złoto tylko wwożonem lub wywożonem zostaje, ponieważ ilość jego stoi wyżej