Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/210

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

jest zupełna i zanika dopiero w ciągu dalszego rozwoju zatrucia, wzrastającej sinicy i osłabienia oddechu. Krew żylna jest ciemna i lepka. Śmierć następuje w ciągu pierwszych 40 godzin. W nielicznych przypadkach wyzdrowienia mamy właściwe dla methemoglobinemji zmiany moczu i łącznie z niemi zapalenie nerek i żółtaczkę.
Prawdopodobne jest jednak, że do wywołania takich objawów potrzebne są długotrwałe działania dość mocnych stężeń, ponieważ podczas ostatniej wojny pomimo ogromnego użycia trotylu i kwasu pikrynowego masowe zatrucia tlenkami azotu nie były notowane. Możliwe jest, że takie wypadki zatrucia nie były dostatecznie odróżniane od jednocześnie powstających zatruć czadem. W każdym razie pomimo powszechnie przyjętej ujemnej oceny tlenków azotu, jako środków bojowych, zasługują one na dokładniejsze zbadanie toksykologiczne.

§ 104. Dymy bojowe.

Jadowite dymy bojowe, z których składa się ostatnia grupa środków duszących są, jak już zaznaczono, jeszcze bardzo mało zbadane z punktu widzenia toksykologicznego. Pewna część tych dymów należy do trucizn odruchowych — przeważnie sternitów. Inne są źródłem drażniących kwasów, przedewszystkiem solnego, ponieważ zwykłe substancje używane w tym celu są chlorobezwodnikami kwasowemi, rozkładającemi się pod wpływem wody na kwas solny i odpowiedni kwas lub wodorotlenek metaloidowy. W pewnych przypadkach wodorotlenek też jest mocnym kwasem, albo w każdym razie ma wyraźne właściwości żrące. Brak dotychczas zupełnie wskazówek co do działania drobnego pyłu powstającego podczas takiego rozkładu i co do powstania niebezpiecznych pylic płuc. Zagadnienie jest jednak bardzo poważne, ponieważ dymotwórcze substancje mogą być i bywają używane nietylko jako domieszka do prawdziwych trucizn (przy napełnianiu pocisków artyleryjskich) w celu utworzenia dymów w miejscu zajętym przez wroga, lecz i w niemniejszym stopniu do celów maskowania czyli ukrywania w terenie własnego wojska. Dlatego wynalezienie istotnie nieszkodliwych dymów obok dymów trujących jest bardzo pożądane.
Dotychczas do tworzenia dymów bojowych były używane następujące środki.
1) Chlorek cyny SnCl4, rozkładający się stopniowo w wilgotnem powietrzu na kwas solny i wodorotlenek cynowy Sn(OH).