Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/199

ludzi i zwierząt jest nagle powstający, niezwykle obfity obrzęk płuc. Obrzęk ten nigdy nie powstaje natychmiast po zatruciu, lecz potrzebuje do swego rozwoju kilku godzin czasu. Rozwój jego jest prawie że proporcjonalny do liczby ct t. j. zależy zarówno od stężenia jak i od czasu działania. Ponieważ fosgen w trujących stężeniach jest tylko słabo drażniącym, — wywołuje on jednak w stężeniu 0,1/M³ napady kaszlu, kichania, połączonego w pewnych przypadkach z wymiotami, — więc nie można go zaliczyć do gazów niewdychalnych, zarówno dla zwierząt doświadczalnych jak dla ludzi. Na polu walki z początku można zupełnie nie zauważyć obecności trucizny, którą jednak można odczuć dzięki charakterystycznemu zapachowi, podobnemu do zgniłych jesiennych liści albo owoców i dzięki zjawiskom parosmii (zmiana zdolności rozróżniania zapachów, np. wstręt do tytoniu u palących). Znane są przykłady niespodzianego zatrucia całych plutonów, które nie dostrzegły niebezpieczeństwa.
 Długotrwałe działanie nieznacznych stężeń albo znaczniejsze stężenia działające w ciągu kilku minut, powodują po upływie pewnego czasu obrzęk płuc, który prędko wzrasta. Tak w doświadczeniach na kotach (Heitzman) mamy przy ct=450 po trzech godzinach wzrost stosunkowy wagi płuc (stosunek pomiędzy wagą płuc, a wagą ciała) z 8‰ do 12&premil;, po 5 godzinach do 23,5%permil;, a po 10 godzinach dosięga on najwyższego stopnia rozwoju do 40‰. Jeżeli zwierzę przeżyje ten okres, następuje powolne wchłanianie płynu w ciągu 2 — 3 dni. Skład płynu obrzękowego jest podobny pod względem zawartości białka do osocza krwi. Dlatego powstawanie obrzęku nie powoduje anhydremji, a tylko polyglobulje, t. j. we krwi wzrasta stosowna ilość krwinek bez powiększenia stężenia osocza. Zależnie od zmian właściwości krwi, także w pewnym stopniu wskutek bezpośredniego działania trucizny na mięsień serca powstaje ostre rozszerzenie serca, słabość jego i wreszcie porażenie. Porażenie to może nastąpić po upływie kilku dni albo tygodni po zatruciu i jest zwykłą przyczyną śmierci odległej. Dlatego na sekcji ludzi i zwierząt zatrutych fosgenem albo palitami znajdujemy zwykle serce w stanie wyraźnego rozkurczu, przepełnione krwią, zwłaszcza prawa jego komora.
 Objawy zapalenia płuc i oskrzeli są obserwowane tylko wyjątkowo jako skutek następnych zakażeń. Bardzo wyraźną jest chroniczna rozedma, wskutek utraty elastyczności tkanki płucnej.
 Sposób toksycznego działania trucizn tej grupy jest bar-