Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/132

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Mamy tu wyraźny obraz działania pochodnych grupy aromatycznej, której stężenie napastliwe waha się w granicach od 1 do 16,4 podczas gdy napastliwość najczynniejszych pochodnych szeregu tłuszczowego leży w granicach od 50 do 153. Ponieważ ani aceton, ani benzol lub toluol właściwości łzawiących nie posiadają, a wszystkie czynne pochodne ich zawierają ugrupowania CH2CI lub CH2Br, a kamit ugrupowanie CH(CN)Br, powstaje przypuszczenie, że ich działanie zależy prawdopodobnie od obecności w cząsteczce tego ugrupowania; działanie akroleiny zawierającej rodnik winylowy C2H2, jak również i chloropikryny, będzie dokładniej omówione w dalszym ciągu.
Musimy podkreślić, że i ten sposób porównania stopnia czynności stosownie do stężenia cząsteczkowego, jest tylko przybliżony. Zupełnie niewiadomemi pozostają zarówno losy dostarczonej trucizny, jak i treść wywoływanych przez nią zmian chemicznych, więc przedewszystkiem ilość powstałych w danym wypadku czynnych równoważników. Rozczyn substancji zawierający jedną grammolekułę na litr nie jest obowiązkowo równoważnikiem drugiego takiego rozczynu, jak to wiemy z chemji analitycznej. Dlatego uzależnienie siły działania od stopnia stężenia może się okazać bardziej powikłane niż można byłoby się spodziewać na pierwszy rzut oka.
Zupełnie pewne dane można otrzymać tylko w wypadkach, kiedy chemiczne losy danej substancji w ustroju są ściśle ustalone.
Na tych zasadach toksykologji porównawczej powstanie w przyszłości prawdopodobnie prawdziwe dawkowanie naukowe, obecnie prawie nie istniejące, pomimo olbrzymiej ilości surowego materjału oraz pewnych bardzo ciekawych uogólnień doświadczalnych. Tylko prawdziwa chemja toksykologiczna mogłaby dostarczyć podstaw zarówno do ściśle naukowego podziału trucizn, jak i do celowej syntezy związków posiadających potrzebne do pewnych celów właściwości.

§ 74. Zależność działania trucizny od jej właściwości.

Jednakże w chwili obecnej możemy już dać pewne wskazówki istnienia stałej zależności właściwości trujących, chemicznie czynnych, substancyj od:
1. jakościowego ich składu, obecności tych czy innych pierwiastków,
2. obecności w składzie cząsteczki pewnych ugrupowań,