wstrzykniemy dożylnie emulsję z migdałów słodkich, tak samo zresztą obojętną przy dostarczaniu drogą pokarmową, powstanie natychmiast śmiertelne zatrucie kwasem pruskim, przetworem hydrolizy amygdaliny; a to dlatego, że emulsja ta zawiera odpowiedni zaczyn, którego niema ani we krwi, ani w czystej amygdalinie.
Zaczyny hydrolityczne, jak również przeważna część innych zaczynów mają właściwości działania odwrotnego. Ten sam ferment, który wywołał hydrolizę, może w razie odpowiedniej zmiany warunków wywołać znów połączenie przetworów rozkładu, z odszczepieniem wody. Dla każdego zespołu warunków, jak to bywa i w zwykłem działaniu wody, istnieje pewien stan równowagi i w końcu reakcji mamy zawsze mieszaninę produktów rozkładu i nierozłożonej substancji.
Zaczyny odczynów hydrolitycznych nazywamy wogóle hydrolazami, rozdzielając je stosownie do substancyj, wobec których są one czynne. Tak więc mamy: 1° karbohydrazy, zaczyny rozkładu polysacharydów (węglowodanów złożonych z kilku cząsteczek prostych cukrów): sacharazy, jak np. diastaza i zaczyny rozkładu glikozydów (połączenie cukru z innemi substancjami) — glikozydazy, jak np. emulsina. 2° Estrazy — zaczyny rozszczepienia estrów, czyli połączeń resztek alkoholowych z resztkami kwasowemi, jak np. lipazy — zaczyny zmydlania tłuszczów. 3° Proteazy — zaczyny rozkładu lub odwrotnie, syntezy, lub krzepnięcia białka, jak np. pepsyna, trypsyna, papayotina i, z drugiej strony, chymozina (zaczyn krzepnięcia mleka) i trombina (zaczyn krzepnięcia krwi). 4° peptazy — zaczyny dalszego rozkładu przetworów hydrolizy białka, powstałych przy działaniu proteaz. Są to zaczyny podobne do erepsyny, rozkładającej polipeptydy na odpowiednie aminokwasy według ogólnego wzoru:
| NH2 R.CO.NH.R.CO2H + H2O−R ⟨ |
NH2 CO2H |
+ R, ⟨ | NH2 CO2H |
5° Arginazy (zaczyny rozkładające argininę na ornitrynę i mocznik) oraz 6° liczne dezamidazy.
Do peptaz należą też ważne w patologji zaczyny autolityczne. Do nich dołącza się też ureaza, zaczyn rozkładu mocznika na kwas węglowy i amoniak, z których tworzy się węglan amonowy:
(HO)2:C:(NH2)2 + H2O = CO.(OH)2 + 2NH3 = CO(ONH4)2
Ureaza zasadniczo nie powstaje w ustroju zwierzęcym, jest to bowiem zaczyn właściwy tylko pewnym drobnoustrojom.
