Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/065

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
— 59 —

być otrzymany w stanie czystym; 4) zdolność wywoływania odczynów odwracalnych, charakteryzujących się stanem pewnej równowagi, którą one osiągają. Zależnie od warunków, ten sam zaczyn może wywołać zarówno utlenienie, jak i odtlenienie, zarówno rozkład jak i syntezę estru i innych złożonych cząsteczek; 5) powstawanie wyłącznie tylko w warunkach odczynów komórki żywej, zwierzęcej lub roślinnej. Żaden zaczyn nie był jeszcze otrzymany sztucznie.
Istnieje nawet hypoteza, że zaczyny w rzeczywistości nie są określonemi substancjami, lecz raczej pewnemi właściwościami niektórych koloidów — mianowicie białka, lub nukleoproteidów.
Zaczyny bywają czasami tak dalece trwałe, że mogą działać jeszcze po wydobyciu się nazewnątrz z komórki, z której powstały, np. zaczyny trawienne; częściej jednak są to substancje bardzo niestałe, czynne tylko wewnątrz swych macierzystych komórek, i dające się oddzielić tylko w wyjątkowych warunkach. Takim wewnątrzkomórkowym zaczynem jest np. zymaza Buchnera, enzyma fermentacji alkoholowej. Celem otrzymania tego enzymu sok drożdży, roztartych z piaskiem, przetłaczano prasą hydrauliczną o ciśnieniu kilkuset atmosfer, przez odpowiedni filtr.
Zewnątrzkomórkowe zaczyny zwykle są wydzielane w stanie tak zwanych zymogenów, lub profermentów, z których powstają zaczyny czynne pod wpływem nowych aktywatorów, lub kinaz, mających też właściwości zaczynów.
Z drugiej strony zaczyny są tak zwanemi antygenami i powtórne wprowadzenie ich do ustroju obcego wywołuje powstawanie antyfermentów — substancyj, które paraliżują ich czynność.
Prawie wszystkie odczyny chemiczne w ustroju odbywają się przy udziale takich zaczynów, czyli katalizatorów organicznych. Same zaczyny w czasie tych odczynów pozostają pozornie nietknięte. Stężenie ich wpływa przyspieszająco na przebieg reakcji.
Jako substancje koloidalne zaczyny posiadają właściwości adsorbujące, jak również same mogą łatwo ulegać adsorpcji, (nawet przez proszek węgla lub drobne nieorganiczne osady jak np. osad fosforanu wapnia). Dlatego też wszystkie warunki zmieniające przebieg adsorpcji wpływają na reakcje fermentacyjne. Zwracamy uwagę, że i wśród katalizatorów nieorganicznych stopień dyspersji, która wpływa przedewszystkiem na wielkość powierzchni czynnych, odgrywa w większości wypadków (węgiel, platyna, palad) zasadniczą rolę.