Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/049

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
— 43 —

zostałych 44% na tlen przypada jeszcze 9%. Ogólna zawartość wody w organizmie dorosłego człowieka równa jest 65%, u noworodka nawet 71%. Dla tego usprawiedliwionem jest rozpatrywanie organizmu jako środowiska składającego się przedewszystkiem z rozczynów wodnych.
Co do zawartości wody w poszczególnych tkankach, to mamy (według Abderhaldena) dla człowieka następujące dane:

szkliwo zębów .... 0,2
zębina ....... 10,0
kości szkieletu .... 22,0
tłuszcz (tkanka) .... 30,0
tkanka sprężysta ... 50,0
chrząstka ...... 55,0
wątroba ...... 70,0
rdzeń pacierzowy ... 70,0
biała substancja mózgu . 70,0
skóra ....... 72,0
mięśnie ....... 76,0
śledziona ...... 76
grasica ....... 77
trzustka ...... 78
jelita ....... 79
płuca ....... 79
serce ....... 79
krew ........ 80
tkanka łączna .... 80
nerki ....... 83
kora mózgu ..... 86
ciało szkliste .... 99

Jeżeli prócz tego zwrócimy uwagę, że organizm wydziela codziennie przeciętnie 11/2 l moczu i oddaje przez skórę i płuca w stanie pary jeszcze około 1/2 l, wody, to przyjdziemy do wniosku, że potrzebna do podtrzymania życia ilość wody jest bardzo znaczna, a więc głód wodny, czyli pragnienie, musi mieć bardzo ciężkie następstwa. Takiemi następstwami są, oprócz męczącego uczucia pragnienia, zgęszczenie krwi, t. zw. anhydremja, której skutkiem bywa podniesienie jej kleistości do tego stopnia, że krwioobieg staje się zupełnie niemożliwy, zatrzymanie wszystkich wydzielin, przeważnie moczu i wzmożenie wrażliwości wszystkich tkanek, a nadewszystko układu nerwowego. Organizm zatrzymuje chciwie ostatnią niezbędną dla siebie ilość pozostającej jeszcze w nim wody, wskutek czego prosty brak wody w pokarmie nie wystarcza jeszcze dla zmniejszenia się jej zawartości w ustroju. Zwierzę w tym stanie nie będzie jadło pokarmu pozbawionego wody, jak również zwierzę pozbawione pożywienia nie będzie piło wody w zwykłej ilości. Wyższe stopnie zmniejszenia się zawartości wody we krwi i w tkankach wywołać można jedynie przez usunięcie wody z organizmu. Sposobami takiego usunięcia są: 1) obfita diureza (powiększenie ilości moczu) wskutek dożylnego wstrzykiwania mocnych rozczynów soli. W ten sposób można osiągnąć w ciągu 1/2 do 1 godziny utratę wody wyższą od wydalanej ilości