G, g, litera alfabetu łacińskiego siódma, greckiego trzecia, polskiego (ą i ę za litery rachując) dziewiąta. Kras. Zb. 1, 305. der fiebente Buchftabe des lateinifchen 21lpbabetljS. W Polskim wymawiamy g zawsze grubo, nigdy nie jak j; gdzie go zaś trochę miękcéj wymawiamy, piszemy po nim samogłoskę i n. p. giermek, giełda. Kpcz. Gr. 1, p. 37. das g flingt im ^olnifdien bloS alśbann roie j, rceitit i barauf folgt. fonft immer faft itue baś Seutfdje k. Januszowski tedy jeszcze przekłada, żeby w słowach z Łacińskiego przyswojonych raczej pisać j niż g, n. p. rejestr, nie regiestr, anjoł nie angioł (jak w dawnych drukach wszędzie), ewanjelia, nie ewangielia. — Górnicki zadawnione gi, co my dziś go mówimy, z daszkiem pisze: skarał g*i bóg skarał go bóg. Nowy Char. Że g przed e zawsze jest miękkie, więc zawsze po sobie przed e zada włożonego i, n. p. gies, giest abo jest, z Łac. gestus, gienerał abo jenerał. 3rcifd)Clt g unb e mtifS ein j eingeflieft werben. |Deputacva Towarzystwa Warszawskiego P. N. poleca pisać g bez zmiękczenia «nie tylko w nazwiskach własnych i chrzestnych, jak Gessner, Germania, Genewa, Gertruda i t. p., ale i w imionach pospolitych do języka przyswojonych: geografia, genealogia, algebra, geometrya, generał* i t. d. Rospr. i Wniusk. str. 554. — 1 ] Czesi naszego g nie mają; ich g jest naszym j; n. p. gablko jabłko, gak jak, geden jeden. Nasze g zaś w Czeskim zastępuje h, n. p. gadać hadati, ganić haneti, głowa hlawa, gnida hnida, góra hora, gotowy hotowy. — Toż i w naszych niektórych krainach postrzegamy; mówią: gańba t hańba; mówimy: ganić, a przecież nie gańbić, lecz hańbić, haniebny. «Bogatków, gdy się z Mazowieckiego do Litwy przenieśli, Dohatkami nazywano. Nies. 1, 129. cf. ‘Borzobohaty; cf. gęblta, gąbka, hubka. — §. G. zamiast k piszą w owych skróconych: gmyśli, gwoli, grzeczy (zkąd grzeczny) kmyśli, kwoli, krzeczy, to jest: ku myśli, ku rzeczy ob. ku = wedle.
G. Z. P. abbrewiacya: Generał Ziem Podolskich.
GABAĆ, ał, a, cz. niedok. (-gabnąć jednotl. w składanych), niepokój czynić, drażnić, napastować, anfed/ten, rcijen, beunrubtgen. (cf. Ital. gabbare). Stała się niezgoda między jastrząbi, że walcząc między sobą, inszych ptaków nie gabali. Ezop. 131. Jeśli ku nim blizko przystąpisz, a będziesz je gabał, tedy się na cię rzucą i zabiją cię. Jer. Zbr. 7. Odrzuć, cokolwiek cię na szkodę twojej duszy gaba. Pot. Zac. 53. Kacerz ten dysputacyjkami, któremi proste gaba, zhardział. Sk. Dz. 295. Gołębie drapieżni ptacy albo szkodliwe zwierzęta gabają. Cresc. 588. Cudzołoztwo z jednéj strony jest, gdy dziewka cudzego gaba męża. Haur. Sk. 238. Bez przyczyny nieradzi nikogo gabają. Papr. Try. C. 2. Już ona umarła, co więcéj gabasz uczyciela (żeby przyszedł uzdrowić ją).
Budn. Marc. 5, 36. (czemuż go jeszcze trudzisz? Bibl. Gd). Nie na wieki pszenicę młócić będziesz, ani jéj będzie ’gabać koło wozowe. Leop. Jes. 28, 28. (potrze. Bibl. Gd). — §. Gabać kogo o co, nalegać nań o co, eineit mn etrc«3 maljncn, ibn bringenbfi beśbalb anlfegen. Kogo o dług przodków’ jego gabają, ten Szczerb. Sax. 86. Żaden się nie żałował nań o żadną rzecz, ani go też żaden o żadną rzecz nie gabał, ani molestował. 1 Leop. 1 Macch. 10, 63. Jeśliby kto chciał gabać kogo o imienie, ma to czynić przed owym sądem, gdzie jest wzdane. Sax. Tyt. 75. CABANIE, ia, n., subst. verb., napastowanie, drażnienie, baei Slnfetfyten, bie 3lnfed}tmtg. GABACZ, a, m., co gaba, drażni, draźniciel, ber 3(nfed)ter. Trudny gabacz brzuch, molestus interpellator. Mącz.
Pochodz. nagabać, nagabnąć, nienagabniony, przenagabać, przenagabnąć.
GĄBCZASTY ob. Gębczasty.
GABELA, i, i. (Ital. gabella; Gall. gabelle; Lal. med. gabella, gavlum, gablagium; Pbb. bie ©n(fel), cło, pobór, bie 8tener, ber 3i’U. Gabella, nazwisko we Francyi podatku na sól włożonego. Kras. Zab. 1, 306. Gabele od soli. Star. Ref. 43. W Wenecyi gabćlę wszyscy płacą. ib. 164. Jabł. Tel. 36.
GABINET, KABINET, u, m., GABINECIE, a, m. zdrbn. (Gall. cabinet; Ital. cabinetlo; Angl. cabbinet), pokoik poboczny ciższy, b«$ gabinet, ein fleineś, ftillercś 3tmmer. Yind. kabinet, kamerza, shtibelz, jispiza, skriuna jispa; Sorab. 1. pzitwark; Hoss. Kaóimer&, OTXO*iii, OTXO*aa, ropmiua. Sypialnie i gabinety dla zgiełku oddalone być mają od pokojów dziecinnych, bwitk. Bud. 99. §. Gabinet u monarchów jest miejscem sckretniejszych obrad w interessach krajowych. Jez. Wyr. baś Gabinet an ben $ófen. Czasem bywa pierwej w gabinecie rezolucya, niż w senacie deliberacya. Lub. Roz. 453. Z tych siedmiu ministrów składa się teraz królewski tajemny gabinet. Pam. 83, 568. g. Skład, zbiór różnych kosztowności, sztuk pięknych, b«3 Gabinet, ein 3intmcr ju Softbarfeiten. Sorab. L hutżowna żtwa, huknencża. Gabinet naturalny, etit SRatnraliencfllunet, jest miejsce, w którym się przechowują rzeczy od przyrodzenia wyprowadzone, w jak najpodobniejszym, ile można, żywości stanie. Kluk. Żw. 1, 15. Piękny ma gabinet, pełny rzeczy rzadkich.
