Ta strona została przepisana.
źnik, ein Antiquarius, der alte Sachen, Búcher, u. ſ. w. verkauft. ob. tandeciarz,
ANTYMIS, a. m. naczynie w kościele Ruſkim, misa ołtarzowa poświęcana, in der griechiſchen Kirche, eine Altarſchſſel. Antymis tak wielki bydź ma, żeby na nim patyna i kielich zmieścić się mogły. Pim. Kam. 128.
ANTYMONIUM ob. Spisglas, Roſſ. цурма.
ANTYOCHIA, ii. ż. Miaſto w Syryi, Antiochien. Dyk. G. Eccl. божїи, градъ, өеопол.
*ANTYPAST, u. m. przysmaczek przed objadem, przedsmaczek, przedkąsek, przedgryzek, das Voreſſen vor der eigentlichen Mahlzeit, der Vortrunk, das Vorkoſten. Antypaſt suchy do iedzenia, antypaſt do picia w trunku. Cn. Th. 7. (por. Paſt, paszt, pasztet). Vind. predduh. § Antypaſty małżeńſkie, trzema uciesznemi hiſtoryami, iako wdzięcznego smku cukrem prawdziwéy miłości małżeńskiéy zaprawiane. Dziełko polſkie w Krak. 1736. przedrukowane; zawiera w sobie hiſtoryą Banialuki, w przysłowie weszłą, wierszem, i dwie inne prozą. Titel dreyer Polniſcher Liebesgeſchichten, unter denen ſich die Banialuka (co ob.) beſonders auszeichnet.
ANTYPATYA, yi ż. z Greck. ἀντιπαθεια, niechęć, czyli odraza wrodzona ku rzeczy, lub osobie iakiey, die Antipathie, die Abneigung; Eccl. противострастїе. Bywa i to, że przez samę antypatyą, albo niechęć ku iakiéy osobie, choćby nayzabawnieysza rzecz była powiedziana, żadnéy drugiemu nie przynosi uciechy. Zab. 12, 275. Dudz. cf. sympatya.
ANTYPECIK, a. m. pasztecik, który w formach pieką, w śrzodek zaś ciaſta nakładaią różne siekanie z mięsa, lub marmeladę z owoców. Wiel. Kuch. 346. eine Art kleiner Paſteten.
ANTYPOD, a.m. z Łac. Przeciwſtopny, przeciwnogi, przeciwnożnik, mieszkaniec przeciwnéy ſtrony kuli ziemſkiéy, der Gegenſúßler. Boh. protinożka; Vind. prutinognik, prutinogazh; Carn. prutihojnek, prutinôshnek; Roſſ. протизоножнїи; Croa. podnosczi. n. p. Ludzi nogami do nas obróconych antypodami zowią. Sk. Kaz. Nied. 305. ANTYPODYYSKI, a, ie. przeciwnożny, z przeciwnéy ſtrony ziemi, antipodiſch. Gotowe posłać i po ſtróy antypodyyſki. Jeż. Ek. F. 4.
ANTYTEZA (przeciwpołożenie) Slov. protiſtogka.
ANU! Spoyn. *1., tak ieſt. Włod. ja, nun ja! 2., anuanuże, nuże, daléy, z naleganiem mówiąc; vorwárts, weiter. Anuże zaraz gaday, bo cię rozsiekamy. Tea. 36.b. 105. 3. Anu, anuż, Anoż- nuż, daymyż, przypuściwszy, aber, geſeßt den Fall. Anóż się łódka przewróci, to pani utonie. Tea. 53, c. 56.
ANUSIA,ANUSKA, ANUSIENKA, ob. Anna.
ANYZ, HANYZ, u. m. ziele, der Anieß. Boh. Anýz; Roſſ. анисъ; Bosn. anishg, aneshg; Sor. 2. Anis; Sor. 1. Onis; Ung. anis; Croa. anis, koper, szlatki james, moracz; Vind. janesh, onesh; Carn. jânesh, padijan. n. p. To ziółko pierwéy w Polszcze nie było wiadome, przeto pospolicie kmin polny mieniono hanyżem, ale temi czasy sieią go z wielkim pożytkiem. Urzęd. 24. Anyż ogrodowy, Pimpinella Anisum Lin. do wodki zażywany bywa. Kluk Rośl. 2, 207. Anyż polny, karuy, kmin polny, Carum Wieſenkúmmel t. t Anyż Indyyſki gwiaździſty, Sternanieß. ANYZEK, żku. m. właściwie imię zdrobniałe od anyż, zamiaſt — anyżkowa wódka, Anießbrautwein Syr.' 409-411. Na anyżek, na pieſki, na podłe zaletki ſtracą wszyſtko. Tea. 43, b. 14. Wyb. Kul. Anyżkiem trąci — anyżek słychać od niego, t. i. piiak gorzałczany, er ſtinkt nach Anieß, er iſt ein Brantweinſáuer. ANYZOWY, ANYZKOWY, HANYZKOWY, a, c. z anyżu, wy cukier, anyżkowy miód, anyżkowa wódka. Syr.
ANZEATYCKI, a, .ie. ANZEATYCZNY, a, c. W trzynaſtym wieku uczyniły nayznacznieysze miaſta w Niemczech dla ubezpieczenia handlu swego, między sobą związek, w Niemczyźnie owego czasu Hansa, po łacinie Ansa nazwany Wyrw. G. 406. Dykc. G. Miaſta anzeatyckie, t. ádo tego związku należące, hanſeeſtádte. Rząd anzeatyczny. Dyk. G.
AP.
*APARAMENT, u. m. sprzęty, szaty, ſtroie kościelne, das Kirchengeráthe, die Kirchenornate. Aparamenta do mszy i wſytkie ornaty. Tr.
APARAT, u. m. 1., przygotowanie, przyrządzenie, die Zubereitung. Przy wszelkim aparacie woyſko ruszyło. Tr. (por. parat, w paracie ſtać) 2, Sprzęty, narzędzia, naczynia wszelkiego gatunku, n. p. woienne, lub matematyczne, die Seráthſchaften, die Inſtrumente z. B. des mathematiſchen Apparats. Działa, kule, prochy, wozy i inne aparaty woienne. Biel. 330. Aparat fizyczny, t. i. narzędzia do różnych doświadczeń fizycznych. Aparaty kościelne, ob. Aparament. Aparat pogrzebny. Cn. Th. Aparat komedyalny. ib. Aparatem nie nazywam muzyki, obicia i insze ozdoby, ale różne odmiany i pozór scen teatralnych. Jag. Wyb. A. 3. b. (kulissy, dekoracye). 3., Stróy, ubiór wytworny, der Puß, Schmud, Staat, Staatskleidung. Biſkupi w bogatych infułach i w drogim aparacie. Auszp. 17. Wielki przybył poseł, nadzwyczay z wielkim aparatem. t. 36.
*APARENCYA, yi. ż. pozór, blaſk, okazałość, die Pracht, der Glanz, Schein. Oczy na błyszczące aparencye i znaki panowania patrzyć przyuczone. Zab. 12, 49.
APARTAMENT, ob. Pokóy.
APELLACYA, yi. ż. 1., Sąd wyższy, sąd apellacyiny, w Gallicyi trybunał drugiéy inſtancyi, das Appellationsgericht. Oſſ. Wyr. Boh. appellacy; Roſſ. отзывъ; Eccl. нарицанїе. 2., Wywołanie sprawy od niższego do wyższego sądu. Oſt. Pr. Kr. 2, 86. Odzywanie, odezwanie, odzew, ruszeni. Mącz. łaianie prawu. Szczerb. Sax. 12. odwołanie się do wyższego sądu, nieprzeſtaiąc na wyroku niższego trybunału, das Appelliren, die Appellation, Abberufung. Apellacye aże do Magdeburga chadzały, dopiero Kazimierz W. mieysce appellacyom wszyſtkim na zamku Krakowſkim naznaczył 1356. Biel. 195. w żarcie z przynákiem. Każeszli im się nadgrody z nieba spodziękować, mówią: daleka apellacya. Falib. E. 3. (por. Bog wysoko. APELLACYYNY, a, e. tyczący się apellacyi, Appellations- n. p. Apellacyine winy t. i, kary za niesłucznie założoną apellacyą. Stat. Lit. Czach, Ręk. Konsyliarz appellacyiny. der Appellationstath.
*APELLATYWUM, wyraz gramatyczny, który podług Kopczyń, oznaczamy przez inne pospolite. Roſſ. Нарицательное имя; Slov. obecne, wolagicne meno.
