Strona:PL Jerzy Żuławski - Przed zwierciadłem prawdy.djvu/131

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.



VIII.
CZŁOWIEK.
TEORJA POZNAWANIA.


Człowiek w świecie Spinozy nie zajmuje bynajmniej wyjątkowego stanowiska, jak to miało naprzykład miejsce u Kartezjusza, gdzie wśród całego stworzenia jeden człowiek posiadał duszę i nieodłączną od niej zdolność myślenia i czucia, stając się przez to węzłem łączącym dwie różne substancje: rozciągłość i myślenie. U Spinozy wszystkie rzeczy zarówno są duszą obdarzone, ponieważ wszystkie zarówno są przejawami Boga i obu jego atrybutów: rozciągłości i myślenia. Dusza rzeczy — to ich ideja, czyli jak się Spinoza wyraża: ich byt przedmiotowy, albo i lepiej: ich bycie przedmiotem. Zazwyczaj dziś rozumiemy przez byt przedmiotowy — niezależny od nas byt jakiejś rzeczy; Spinoza przeciwnie