Strona:PL Jebb - Historya literatury greckiej.djvu/27

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

rykleę, która, myjąc mu nogi, spostrzegła znaną sobie bliznę. Penelopa, natchniona przez Atene, powiada teraz, że obierze tego za męża, kto potrafi puścić strzałę z łuku bohatera Eurytesa — należącego, jako spadek, do rodziny — przez uszka dwunastu toporów bojowych, stojących jeden za drugim. Żaden z konkurentów nie jest w stanie nawet naciągnąć łuku. Lecz przebrany Odysseusz napina go z łatwością i posyła strzałę przez wszystkie otwory. Staje się to hasłem do wymordowania konkurentów. Odysseusz ciska w nich strzały, a przy pomocy Telemaka i dwóch wiernych sług zabija ich wszystkich. Teraz już odsłania się przed żoną i opowiada jej o swoich wędrówkach. Dwudziesta czwarta księga zawiera opowieść o ten, jak bóg Hermes prowadzi cienie konkurentów pod ziemię; jak Odysseusz pokazuje się ojcu swemu Laertesowi; jak unika zemsty krewnych konkurentów i jak pojednywa się ze swoim ludem.
8. Dwaj bohaterowie. Achilles i Odysseusz przedstawiają dwa typy, które zawsze wywierały silny wpływ na wyobraźnię Greków. Greckie pojęcie o doskonałości ludzkiej łączy mądrość z pięknością ciała, dobrą radę ze szlachetnym czynem. Szlachetny czyn reprezentuje Achilles, dobrą radę Odysseusz. Odysseusz jest odważny, lecz przedewszystkiem jest człowiekiem bystrego umysłu, mającym zawsze koncept w pogotowiu. Było to poważną wadą Greków, że za mało dbali, czy owa pomysłowość, którą tak podziwiali, posługiwała się zawsze uczciwemi środkami. Nic dziwnego, że szlachetna homeryczna koncepcya Odysseusza została obniżona przez późniejszych poetów greckich, którzy, kładąc nacisk na jego przebiegłość, czynili zeń niekiedy nieprzebierającego w środkach