Strona:PL Jebb - Historya literatury greckiej.djvu/161

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

w dziełach jego jest cytata z Horacyusza w życiorysie Lukullusa. Grecya w owym czasie była bardzo wyludniona; wspomina Plutarch, że cały kraj mógł zaledwie wystawić 3.000 żołnierza, liczbę, jaką dawało dawniej jedno niewielkie miasto, Megara. Może chęć przypomnienia światu, że Grecya niegdyś wydawała ludzi również dzielnych, jak i Rzym, skłoniła go do napisania 46 Życiorysów równoległych. Ułożone są parami, obejmującemi jednego Greka i jednego Rzymianina. Podstawa porównania często bywa powierzchowna; tak „Alcybiades” i „Koriolan” postawieni są obok siebie jedynie dlatego, że obydwaj zabici zostali na wygnaniu. Są także cztery życiorysy pojedyńcze: „Artakserkses II” i „Aratus,” założyciel ligi achejskiej, oraz dwaj cesarze „Galba” i „Otton.” Życiorysy te są żywymi portretami moralnymi w połączeniu ze świetnymi obrazkami historycznymi[1].

„Moralia,” czyli „dzieła etyczne” stanowią zbiór około 80 urywków, traktujących nietylko o rzeczach etycznych, lecz także o historyi, archeologii i fizyce. Najlepsze z urywków moralnych dotyczą gadulstwa, fałszywego wstydu, stłumienia gniewu i opóźnienia sprawiedliwości boskiej. Niesłusznie mu przypisują „Życia dziesięciu mówców,” oraz „Życie Homera,” a prawdopodobnie i „Apoftegmata” (orzeczenia). Często są one bardzo dowcipne. Pewien flecista, z którym Filip Macedoński dyskutował o muzyce, odpowiada mu: „Niech nie dopuści niebo, aby wasza królewska mość rozumiała te rzeczy również dobrze, jak i ja.” Pewni zdraj-

  1. Na nich wzorował Krasicki swoje życia zacnych mężów.»(Prz. tłom.).