Strona:PL Jan Amor Tarnowski - Zasady sztuki wojskowej.pdf/42

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
38

na leżeniu, aby ostrożność a dobra sprawa była. A gdzieby wszytko przez miejsca jakie trudne przeprawować się miało, przez rzeki, błota, lasy, tedy mają oglądać, jeśli się gdzie nieprzyjaciel nie zakrył, a zasady jakiej nie udziałał. Toż dopiero wojsko przeprawiać. A gdzieby nieprzyjaciel u takiego miejsca się położył, żeby przeprawiania bronił, a byłaby tego potrzeba na drugą stronę wojsko przeprawić, — tedy ma hetman obyczajów szukać, jeśli nie na tem miejscu, tedy na drugiem, gdzieby się nieprzyjaciel nie nadziewał, abo nie obaczył, tak we dnie jak i w nocy, aby co naciszej mogło być wojsko przeprawiał, ostawiwszy jeno nieco ludzi, którymby łacno za swymi potem uciągnąć. Abo jeśli w nocy, nanieciwszy ognie w swem wojsku aby nieprzyjaciel mniemał, iże w swym legierze jeszcze leżą, a hetman indzie z wojskiem aby się przeprawiał. A ci co się naprzód przeprawią, tedy gdyby tego potrzeba, iżby nieprzyjaciel blisko był, dla lepszego bezpieczeństwa, pókiby się drudzy nie przeprawiali, mają około siebie przekop a wał jaki mały uczynić, aby gdzieby nieprzyjaciel na nie przyszedł, iżby i sami siebie, i przebywania drugim coby za nimi przebywali, bronić mogli, aż ich drudzy ratują, przebywszy za nimi. Przeprawianie tym obyczajem przez takie miejsca ma być: jezdnych lekkich część naprzód, potem pieszych