do XVII wieku. Ostatni zawsze wszystkich poprzedników swoich przepisywał, skracał i dopełniał. W Polsce kronikę tę oddawna znano i ceniono, jako jedno z głównych źródeł historji narodowéj. Długosz, acz w późnym wieku, uczył się umyślnie po rusku, aby mógł czytać Nestora i mnóstwo wiadomości przytacza z niego w swojem wiekopomnem dziele. Użytkowali z Nestora: Bielski, Stryjkowski i Kulczyński. Ilość też jego rękopismów jest niezmiernie wielka. Wydanie pierwsze w Petersburgu 1767 r. z błędnego rękopismu. Drugie krytyczne doskonałe wydanie sporządził August Ludwik Szlecer, i wydał w pięciu tomach w Getyndze w r. 1802 — 9, pod tytułem : „Nestor, Russische Annalen.“ Wydanie to nieskończone, doszło tylko do czasów Włodzimierza św. Szlecer z nienawiścią pisze dla Polski, którą na każdym kroku jak może obmawia. Ostatnie wydanie najkompletniejsze i najlepsze wyszło w roku 1846 w Petersburgu w zbiorze zupełnym kronik ruskich.[1]
Są dwa przekłady kroniki Nestora na język polski, jeden niecały ks. Jana Ławrowskiego prałata dziekana przemylskiego ruskiego obrządku (umarł 25 czerwcu 1846 r.) przekład ten ciągnie się tylko do roku 989. Drugie tłómaczenie wygotował ks. Jan Dalibor Wagilewicz także kapłan ruski w Galicji, uczony wielce, który u nas jedynie może zająć się krytycznem wydaniem i objaśnieniem Nestora. Wieści też dochodzą nas z gazet, że w Kijowie Juljan Kotkowski przełożył Nestora, i że wydaniem tego rękopismu zajmuje się tameczny księgarz Idzikowski.[2]
29. Kosmas pragski urodził się w roku 1045 w Czechach wprawdzie, ale z zamożnych niegdyś podobno rodziców polskich, bo książę Brzetysław korzystając z okoliczności i zamieszania, jakie u nas panowało po ucieczce Ryxy odbył z Czech wyprawę do Gniezna z mieczem i ogniem i wrócił do siebie z niezmiernemi bogactwy i łupami z kościołów, mnóstwo ludu polskiego uprowadzając z sobą w niewolę. Gdeczanie z Polski przepędzeni całkiem do Czech dostali spory obszar ziemi od księcia około Cimina, i długo jeszcze rządzili się, jakby wyspa jaka na morzu czeskiem prawami
- ↑ Polnoje sobranje ruskich letopisiej izdannoe po Wysoczajszemu powielenju Archeołogiczeskoju Kommisieju. Sanktpeterburg. 1846. Przyp. wyd.
- ↑ Kotkowski wydał tłomaczenie części krytycznie przez Schlözera wypracowanéj p. t.: Latopis Nestora, starytekst mnicha Ławrentego z XIV wieku. Kijów 1860. Przyp. wyd.
