Strona:PL J Bartoszewicz Historja literatury polskiej.djvu/572

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

misji edukacyjnéj ksiądz Hieronim Strojnowski, który wykładał prawo w akademii wileńskiéj, pierwszy po polsku wydał „naukę prawa przyrodzonego i politycznego, ekonomji politycznéj i prawa narodów“. Rodzony brat jego Walerjan Strojnowski za czasów rzeczypospolitéj podkomorzy buski i poseł na sejm wielki, a potem senator rossyjski, wydawał także kilka rozprawek prawnych i dzieł, które nawet tłómaczył na język rossyjski Jakób Anastaziewicz. Ksiądz Hieronim był późniéj po podziale rektorem uniwersytetu wileńskiego, późniéj suffraganem łuckim i wreszcie biskupem wileńskim. Umarł dnia 5 sierpnia 1815 roku.
Z czasów późniejszych tłómaczyli dzieła „o prawie i ekonomii politycznéj“ Feliks Słotwiński, professor krakowski, Antoni Gliszczyński, który umarł w 184... roku senatorem wojewodą królestwa. Jan Znosko w Wilnie, Dominik Krysiński i Damazy Dzierożyński w Warszawie. Oryginalnie przedmiot ten badał Fryderyk Skarbek. Wogóle nie kwitnie u nas ta gałęź literatury, ani się nawet dzisiaj zanosi na to, żeby kwitnęła.

Wymowa.


216. Teorja zjawia się u nas czysto-polska, czego nie było dawniéj. Pierwszy z kolei stawia tu krok ksiądz Grzegórz Piramowicz, jezuita, pochodzenia ormiańskiego, sławny ludzkością i zacnością serca. Długo bywał nauczycielem po domach najznakomitszych i stąd miał sposobność zwiedzić Rzym i Europę. Wreszcie został sekretarzem edukacji narodowéj i członkiem komisji do ksiąg elementarnych. Na tém stanowisku położył dla narodu nieocenione zasługi. Najwięcéj rozporządzeń zacnych wyszło z pod jego pióra. Nie przestając na tem skreślił dla młodzieży teorję wymowy i poezji. Sam był dosyć znakomitym mówcą. Po upadku rzeczypospolitéj, z łaski Ignacego Potockiego, marszałka wielkiego litewskiego, przeniósł się z probostwa kurowskiego pod Lublinem na bogate probostwo międzyrzeckie, na którem biskupi nawet siadywali, pod Białą radziwiłłowską; był tam jak i w Kurowie opatrznością sierot i biednych. Postać ta legendowa żyje w podaniach ludu.