wiańskich na południu. Autor ma wiele spółczucia dla Polski.
Zwraca się do niéj ilekroć tylko razy choćby najmniejsza do tego przydarza się mu okoliczność. Wspomina o Warneńczyku i królu Kazimierzu, wreszcie o Janie Olbrachcie i klęsce jego na Bukowinie. Chwali tego ostatniego Jagiellończyka, że jeden tylko ze spółczesnych królów chrześciańskich wojuje przeciw muzułmanom. Janczar obdarzony bystrością rozumu, chociaż niedokładnie obeznany z dziejami świata, ubolewa, że królowie chrześcianscy bawią się zamiast myśleć szczerze o przyszłości i o wypędzeniu turków z Europy. Pisał dzieje te Janczar najpóźniéj roku 1497, to jest za panowania u nas Jana Olbrachta. Dzieło jego tak niezmiernie widać zajmowało współczesnych, że oprócz kilkukrotnych tłómaczeń polskich i czeskich, ktoś przedsięwziął zapoznać z treścią pamiętników całą Europę i przełożył je na łacińskie. Znaleziono albowiem nie tekst tego tłómaczenia, ale inny egzemplarz polski i nie cały pamiętników, przełożony na polskie już z łacińskiego. Są też domysły, że tłómacz polski tu i owdzie koloryt oryginału cokolwiek zmienił w duchu katolickim, przez co dzieło zyskało na oryginalności [1]).
Stanisław „Chwalczewski a raczéj Falczewski, herbu Trąby, pochodził z rodziny zasłużonéj osobiście Zygmuntowi Augustowi na rozmaitych bardzo stanowiskach, a szczególniej w zarządzie dóbr ekonomicznych. Pomimo to nie znamy bliżéj stosunków tego Stanisława. Wiemy tylko, że był starostą kobryńskim w województwie brzeskiém na Litwie, to jest dzierżawcą dóbr także ekonomicznych, z których szło utrzymanie stołu królewskiego. Miał zaś własne dziedzictwo, to jest Raszków, może to być dzisiejsze miasteczko nad Dnieprem, leżałoby więc jak podówczas na samém pograniczu stepów. Podania genealogistów naszych wymieniają Chwalczewskiego, starostę kobryńskiego i pińskiego za tych czasów. Gdy Pińsk także leżał w województwie brzeskiém, chociaż więc genealogiści nie wymieniają imienia tego starosty, o tym samym musi u nich być mowa, który historję pisał.
Rękopism dzieła Chwalczewskiego wygotowany na czysto w Raszkowie w r. 1549, dopiero w XIX wieku znaleziony był w Puławach i przez Łukasza Gołębiowskiego drukiem ogłoszony
- ↑ Jireczek dowiódł, że byt to Michał Konastantynowicz, że pamiętniki pisał w Polsce i że je z polskiego na czeskie przetłumaczono. Prz. wyd.
