Strona:PL Józef Ignacy Kraszewski-Wilno tom I.djvu/47

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

wywieść. W samych nazwiskach Xiążąt chciałbym widzieć nieprzebity dowód ich gockiego, lub waregskiego pochodzenia; ani jedno imie nie zdaje się być rzymskiém.
Przywiedliśmy jenealogiją Ruską dla wzmianki, jaka się w niéj znajduje o Wilnie; za pewne zaś mamy dopiéro nazwiska i daty, które Kronikami mogą być wsparte, stopnie zaś pokrewieństwa Xiążąt, na długo, jeśli nie na zawsze, wątpliwością zostaną. A nie tu miejsce jeszcze obszerniej się nad tem rozwodzić.

1129.

Widzieliśmy, że według Kronik Ruskich, Wilno istnieć już miało około roku 1129, w którym Dawil miał nim rządzić; i gdybyśmy to przypuszczenie przyjęli, należałoby się domyślać, że było na pewném stopniu znaczenia, stanowiąc stolicę jakiejś prowincyi. Lecz ten ślad jedyny bytności Wilna w XII wieku, niczém się więcej nie potwierdza, chyba wspomnieniem podróżującego w tym czasie Islandczyka Snohr-Sohna, który pisząc o różnych osadach, w których rozmawiał swoim językiem z krajowcami Tryk i Welni miasta przywodzi. Zdaniem uczonych, mają to być Troki i Wilno[1].

1272.

U naszych Kronikarzy, osada, która później Wilnem być miała, ukazuje się dopiero między 1270 a 1272 rokiem.
Jest to chwila dość nieszczęśliwa, w któréj Litwa po śmierci Mindowy, rozdzierała się na części, i rabując sąsiadów, napadana od Krzyżaków, zdawała się nachylać do upadku. Niewiadomo jak cień władzy Wielko-Xiążęcej, kfórą istotnie tylko Mindowe utrzymać przy sobie umiał, spada na starca Swintoroha, z rodu Xiążęcego. Ten w miejscu lesistem, u zbiegu dwóch rzek Wilyi i Neris (Wilii), w dolinie osłonionéj górami, założył świątynią Peruna, przy któréj osiedli Kapłani i Krewe-Krewejto arcykapłan. Wedle zwyczaju religijnego Litwy, obrano gaj święty, ustanowiono ogień niewygasły na cześć Peruna, i Swinto-

  1. O założeniu Wilna są i inne jeszcze podania, które niejako historyczne dowody, lecz jako ciekawość tylko przywodzim. — „Gdy Rzymianie Azją opanowali, uchodząc z kraju zawojowanego tamtejsi mieszkańcy, w trzech wielkich oddziałach, jedni nad Dnieprem osiedii i założyłi Kijów, drudzy nad Wołgą Jarosław zbudowali, a tych Roxolanami przezwano, trzeci, nad rzeką Wilją, Wilno fundowali. Angurius Metafrast. Jędrzej Suski, z tego nakoniec Niesiecki T. I. k. 384. U Długosza zaś taki domysł jaki u Stryjkowskiego, o przyjściu Włochów, którzy „Ibi primum oppidum Vilno, quod et in hunc diem caput gentis est, ex nomine Vilie Ducis (czy nie zasłyszał co o Davilu?) igressi fuerint, condidere. Hist Pol. L. X. p. 116.