dzie w najlepszych hotelach, ale po dwóch, trzech, a nawet czterech w jednym pokoju. Nie podobało mi się to zgoła, Nie lubię podobnego narzuconego mi towarzystwa. Oświadczyłem tedy, że zadowolę się najmniejszą dziurą w najskromniejszym hotelu, bylebym mógł mieszkać sam.
Zastosowano się do mego życzenia. Na początek dostałem przyzwoity pokój, w hotelu International, na Twerskaja. Jako sąsiadów z prawej strony miałem Franc. Jourdaina[1] i Leona Moussinac‘a[2]. Obaj zajmowali jeden wspólny pokój. Moussinac był chory, leżał w łóżku. Jourdain spacerował po pokoju z miną zabawnie wystraszoną, oszołomiony zupełnie temi wizytami, które musiał składać i temi wszystkiemi przemówieniami w języku rosyjskim, niemieckim i innych, których musiał cierpliwie wysłuchać.
Przez cały czas naszego pobytu w Rosji przyjaźniliśmy się i zgadzaliśmy się zupełnie; — ale cóż my naprawdę wiedzieliśmy wówczas o Rosji?
Bądźmy jednak sprawiedliwi: żaden kraj, a tem bardziej taki kraj jak Rosja nie zaprasza do siebie gości poto, by przed ich oczyma roztaczać wszystkie swe domowe brudy. Czyż więc można to brać komunistom za złe, że starali się usilnie pochwalić się przed nami tylko i wyłącznie tem wszystkiem, co zdziałali dobrego? Czyliż nie poto zaproszono nas tam, fetowano i obwożono z paradą od Leningradu aż do Tyflisu?
Natomiast sprawa zupełnie inaczej się przedstawia, gdybyśmy, oświadczając gotowość bronienia ich choćby za cenę własnego życia, — zażądali od nich zdania rachunków i poprosili o poinformowa-
- ↑
Francis Jourdain (1876-1958) — francuski malarz, rysownik i projektant.
- ↑ Léon Moussinac (1890-1964) — francuski pisarz, historyk i krytyk kina francuskiego; członek Francuskiej Partii Komunistycznej.
